Sau khi Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 15-5-2018 về tăng cường trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân trong kiểm sát việc bắt, tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự được ban hành, với nhiều nỗ lực của Viện kiểm sát các cấp, công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự của ngành Kiểm sát nhân dân đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận; chất lượng, hiệu quả công tác này từng bước được tăng cường, góp phần bảo đảm quyền con người, các quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người chấp hành án; đồng thời phục vụ tốt cho công tác điều tra, truy tố, xét xử, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm. 

 

    Tuy nhiên, công tác này, có lúc, có nơi, chất lượng, hiệu quả còn hạn chế, chậm được đổi mới, chưa đáp ứng được yêu cầu; một số vụ việc vi phạm tại trại giam, cơ sở giam giữ, trong đó có vụ việc vi phạm nghiêm trọng, nhưng chưa được Viện kiểm sát phát hiện kịp thời... 

Hội nghị trực tuyến tập huấn công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự ngành kiểm sát nhân dân

    Để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự trong ngành Kiểm sát nhân dân, tăng cường hơn nữa trách nhiệm của Viện kiểm sát trong phát hiện các vi phạm, tội phạm, bảo đảm hơn nữa quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người chấp hành án, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao yêu cầu thủ trưởng các đơn vị thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao, viện kiểm sát các cấp tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 15-5-2018, đồng thời, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm tại Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 18-6-2019 về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự.

 

    Theo đó, Chỉ thị yêu cầu: Quán triệt cho lãnh đạo, kiểm sát viên, công chức trong đơn vị nhận thức đầy đủ, sâu sắc nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Viện kiểm sát, của kiểm sát viên và tầm quan trọng của công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự, thấy rõ đây là lực lượng trực tiếp có trách nhiệm kịp thời phát hiện được những vi phạm pháp luật, tội phạm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người chấp hành án... Từ đó, tạo sự chuyển biến về chất trong tổ chức, triển khai thực hiện nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự trong thời gian tới.

 

    Theo thẩm quyền quy định của pháp luật, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị các cấp viện kiểm sát phải có trách nhiệm kiện toàn tổ chức bộ máy đơn vị kiểm sát tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự; bố trí đủ số lượng kiểm sát viên, công chức có năng lực, trình độ để thực hiện nhiệm vụ kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự; chủ động, thường xuyên bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự cho các kiểm sát viên, công chức làm việc trong khâu công tác này dưới nhiều hình thức, phương pháp khác nhau như phối hợp với các đơn vị có liên quan mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, tổ chức hội nghị tập huấn, tổ chức hội thảo, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm... Kiểm sát viên, công chức làm công tác kiểm sát tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự phải thường xuyên trau dồi, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của mình và nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong thực thi công vụ.

 

    Tăng cường, chủ động kiểm sát tại trại giam, cơ sở giam giữ và cơ quan có trách nhiệm trong thi hành án hình sự nhằm phát hiện, xử lý kịp thời vi phạm pháp luật, tội phạm; trong đó, chú trọng phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật, tội phạm liên quan đến thời hạn tạm giữ, thời hạn tạm giam, việc bảo đảm chế độ đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người chấp hành án; việc miễn, giảm án, đặc xá, tha tù trước thời hạn có điều kiện, rút ngắn thời gian thử thách của án treo và tha tù trước thời hạn có điều kiện, qua đó bảo đảm việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người chấp hành án đồng thời tổ chức triển khai thực hiện tốt một số nội dung sau: Thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, quy định của ngành Kiểm sát nhân dân về định kỳ trực tiếp kiểm sát tại trại giam, cơ sở giam giữ; chủ động, kịp thời kiểm sát đột xuất khi xảy ra các trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân trốn, chết (do tự sát, tai nạn, bị gây thương tích hoặc bị đánh dẫn đến chết...), phạm tội mới hoặc khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng khác... 

 

    Viện kiểm sát cấp trên tăng cường trách nhiệm quản lý, chỉ đạo, điều hành, qua đó nắm kịp thời, đầy đủ tình hình chấp hành pháp luật, kết quả kiểm sát tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự của viện kiểm sát cấp dưới, kịp thời ban hành thông báo rút kinh nghiệm đối với địa phương; phối hợp chặt chẽ với viện kiểm sát cấp dưới trong quá trình trực tiếp kiểm sát tại trại giam, cơ sở giam giữ.

 

    Đơn vị kiểm sát tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan khi phát hiện vi phạm pháp luật, tội phạm trong hoạt động bắt, tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự; nếu phát hiện các vi phạm pháp luật thì kịp thời thông báo cho các đơn vị thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử; trong trường hợp có dấu hiệu tội phạm thì kịp thời thông báo cho Cơ quan điều tra - Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan điều tra - Viện kiểm sát Quân sự Trung ương hoặc cơ quan điều tra có thẩm quyền giải quyết.

 

    Khi có quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước, căn cứ quy định của pháp luật, Vụ Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự trực tiếp kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá, thực hiện quyết định đặc xá; đồng thời có trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao phân công cho viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá, thực hiện quyết định đặc xá theo thẩm quyền và hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của cấp dưới…