Năm 2019, Tòa án nhân dân tối cao đã triển khai nhiều giải pháp đổi mới trên các lĩnh vực công tác và đạt nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, để nâng cao chất lượng công tác, bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động xét xử, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc đặt ra, Tòa án nhân dân tối cao đã quán triệt Tòa án các cấp tiếp tục thực hiện nghiêm túc 14 giải pháp đột pháp đột phá. Việc công khai các bản án trên Cổng thông tin điện tử đi vào nề nếp, tạo điều kiện để người dân giám sát và buộc mỗi Thẩm phán phải đề cao trách nhiệm của mình; Công tác hướng dẫn áp dụng pháp luật được chú trọng, đặc biệt nhiều vấn đề khó, vướng mắc trong thực tiễn đã được tập trung hướng dẫn.

 

    Từ ngày 01-10-2018 đến ngày 31-7-2019, ngành Tòa án đã giải quyết được 410.572 vụ việc trong tổng số 539.559 vụ việc đã thụ lý (đạt 76,1%). So với cùng kỳ năm trước, số vụ việc đã thụ lý tăng 63.949 vụ; đã giải quyết tăng 56.427 vụ.

Cuộc làm việc giữa Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao với Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội

    Qua công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc, việc tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được chú trọng theo hướng thực chất, hiệu quả; công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng được thực hiện đúng quy định của pháp luật nên chất lượng xét xử được đảm bảo; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,1%, đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra. Các Tòa án đã hạn chế đến mức thấp nhất việc để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật.

 

    Việc xét xử các vụ án hình sự đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; thời gian qua đã đưa ra xét xử nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng được dư luận xã hội quan tâm như vụ án Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam và các đồng phạm bị truy tố, xét xử về các tội “Sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”, “Tổ chức đánh bạc”, “Đánh bạc”, “Mua bán trái phép hóa đơn”, “Rửa tiền”, “Đưa hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại tỉnh Phú Thọ và một số địa phương; vụ án Phan Văn Anh Vũ phạm tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Đà Nẵng và một số địa phương... Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, vừa nghiêm khắc, vừa đảm bảo tính khoan hồng, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.  

 

    Việc tranh tụng tại phiên tòa được các Tòa án tiếp tục triển khai sâu rộng theo hướng thực chất; đã phối hợp với Viện kiểm sát các cấp tổ chức 8.099 “Phiên tòa rút kinh nghiệm”. Chất lượng xét xử tiếp tục được bảo đảm và có tiến bộ, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán là 1,1%, thấp hơn 0,4% so với chỉ tiêu mà Nghị quyết số 111/2015/QH13 của Quốc hội đề ra. Việc trả hồ sơ cho Viện kiểm sát yêu cầu điều tra bổ sung đảm bảo có căn cứ, đúng pháp luật; việc áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định với 99,83% các trường hợp cho hưởng án treo không bị Tòa án cấp phúc thẩm, giám đốc thẩm hủy, sửa án. Mặc dù số lượng án tăng 63.949 vụ so với năm trước, nhưng hầu hết các vụ án đều được giải quyết trong thời hạn quy định của pháp luật, chỉ còn 80 vụ án dân sự và hành chính để quá hạn luật định do lỗi chủ quan của Tòa án; tỷ lệ hòa giải thành tiếp tục được duy trì ở mức cao (54,1%). 

 

    Bên cạnh các kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót như: Tỷ lệ giải quyết các vụ án hành chính và giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa cao; còn có trường hợp áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự chưa chính xác; xác định chưa đúng, chưa đầy đủ các thành phần tham gia tố tụng...

 

    Đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng là một trong các nhiệm vụ trọng tâm công tác Toà án trong thời gian tới. Tòa án các cấp chú trọng làm tốt công tác hòa giải trong giải quyết các vụ án dân sự và công tác đối thoại trong giải quyết các vụ án hành chính; khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do lỗi chủ quan của Tòa án; phấn đấu không để xảy ra việc xét xử oan hoặc bỏ lọt tội phạm; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; thực hiện tốt công tác thi hành án hình sự; tăng cường tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, đáp ứng yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp.