Sáng 29/9, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã họp Phiên toàn thể lần thứ 2 với hình thức trực tuyến về tình hình thi hành Hiến pháp và thực hiện Nghị quyết số 67/2013/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc hội về tăng cường công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết năm 2021.

 

    Diễn ra trong hai ngày 29-30/9, tại phiên họp này, các đại biểu sẽ cho ý kiến vào Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội năm 2021; Báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2021; thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ và xem xét một số nội dung quan trọng khác.

 

    Trong phiên làm việc sáng nay, Ủy ban đã cho ý kiến vào Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội năm 2021.

Quang cảnh Phiên họp

    Theo Báo cáo của Chính phủ, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật, triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết; Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ đã kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thi hành, bảo đảm gắn kết hơn với công tác thi hành pháp luật, cải cách hành chính. Những kết quả này đã góp phần tích cực vào việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các quy định luật, pháp lệnh, đưa luật, pháp lệnh thực sự đi vào cuộc sống, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. 

 

    Công tác xây dựng luật, pháp lệnh để triển khai thi hành Hiến pháp tiếp tục được quan tâm. Trên cơ sở đề nghị của Chính p hủ, Quốc hội đã xem xét, thông qua các đạo luật quan trọng, liên quan trực tiếp đến tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước; bảo đảm quyền con người, quyền công dân; hoàn thiện pháp luật về kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh. Từ ngày 1/10/2020 đến ngày 24/9/2021, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ có nhiệm vụ xây dựng, ban hành 102 văn bản quy định chi tiết. Đến nay, 94/102 văn bản đã được ban hành. Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ còn có nhiệm vụ xây dựng, ban hành 55 văn bản quy định chi tiết 5 luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2022.

 

    Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, về cơ bản, việc thi hành Hiến pháp, pháp luật được Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, cán bộ, công chức thực hiện nghiêm túc, hiệu lực, hiệu quả; Nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành. Việc ban hành văn bản quy định chi tiết đã có những chuyển biến tích cực, góp phần đưa luật, pháp lệnh, nghị quyết sớm đi vào cuộc sống. Về phạm vi và bố cục của Báo cáo, thực hiện kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 03 , Chính phủ đã tiếp thu nhiều ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xây dựng Báo cáo số 360/BC-CP và các phụ lục kèm theo, trong đó đã bổ sung làm rõ hơn những giải pháp đổi mới, quyết liệt, hiệu quả trong công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ đối với công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật trong bối cảnh tình hình dịch bệnh COVID-19; đánh giá sâu hơn một số kết quả đạt được trong công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật; việc triển khai thi hành các luật, nghị quyết đã được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 10 và 11.

 

    Cũng theo Báo cáo thẩm tra, cần tiếp tục được làm rõ, đánh giá sâu trong việc tuân thủ quy định của Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết; Công tác thẩm định, kiểm soát thủ tục hành chính và kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật; về tình hình xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết; về bảo đảm các điều kiện cho xây dựng và thi hành pháp luật; ... Trong đó, việc tuân thủ quy định của Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết là một trong những nội dung cần làm rõ để đánh giá kết quả triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết số 67 nhưng thông tin trong Báo cáo của Chính phủ chưa thật cụ thể, rõ nét. Việc tuân thủ tính kịp thời, đầy đủ trong tổ chức triển khai thi hành các luật, pháp lệnh, nghị quyết này của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền chưa được đánh giá sâu.

 

    Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đánh giá, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức do tác động của đại dịch COVID-19 nhưng dưới sự lãnh đạo sát sao của Đảng, sự đồng hành của Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành chủ động, quyết liệt, linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, công tác thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết và ban hành văn bản quy định chi tiết đã đạt những kết quả tích cực. Cùng với việc đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, toàn diện hơn, công tác tổ chức thực thi pháp luật ngày càng được coi trọng. Về cơ bản, việc thi hành Hiến pháp, pháp luật được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cán bộ, công chức thực hiện nghiêm túc, hiệu lực, hiệu quả, nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành. Việc ban hành văn bản quy định chi tiết đã có những chuyển biến tích cực, góp phần đưa luật, pháp lệnh, nghị quyết sớm đi vào cuộc sống.

 

    Tuy nhiên, việc tổ chức thi hành luật, pháp lệnh trong một số trường hợp còn chưa kịp thời; việc áp dụng pháp luật có lúc, có nơi chưa đồng bộ, thống nhất, nhất là liên quan đến phòng, chống dịch COVID-19 ở một số địa phương. Tình trạng pháp luật không được thực thi đầy đủ, nghiêm túc còn xảy ra ở một số lĩnh vực như quy hoạch, quản lý đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, đầu tư công... Bên cạnh đó, tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục triệt để. Việc triển khai thực hiện xem xét xử lý trách nhiệm người đứng đầu cơ quan chưa nghiêm túc, chưa bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong thực thi nhiệm vụ; mới dừng lại ở mức phê bình, rút kinh nghiệm, đánh giá việc hoàn thành công vụ mà chưa có biện pháp xử lý nghiêm khắc.

 

    Tại phiên họp, nhiều đại biểu nhận định, trong năm 2021, do tác động của đại dịch COVID-19, nhiều văn bản quy phạm pháp luật được ban hành quy định các chính sách cụ thể về miễn, giảm các loại thuế, phí, lệ phí, gia hạn thời gian nộp thuế, tiền thuê đất, hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động có khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch… Tuy nhiên, tổ chức thực hiện ở một số thời điểm, một số địa phương vẫn còn lúng túng, chưa kịp thời, chưa bảo đảm sự thống nhất, làm ảnh hưởng đến công tác lưu thông hàng hóa, hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân.

Đối với 5 luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 gồm: Luật Bảo vệ môi trường, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Phòng, chống ma túy, các đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản quy định chi tiết; chuẩn bị các điều kiện cần thiết để khi Luật có hiệu lực được thực thi nghiêm túc.