Năm 2015: Xét xử sơ thẩm 257 vụ, 545 bị cáo về tội danh tham nhũng

    (BNCTW) - Theo Báo cáo (số 408-BC/CP) của Chính phủ, năm 2015, được sự quan tâm, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (PCTN), cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp, công tác PCTN tiếp tục được Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai thực hiện và có chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả quan trọng. 

 

    Về công tác xây dựng thể chế, năm 2015, Chính phủ đã chỉ đạo việc tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN, xây dựng dự án Luật PCTN sửa đổi, trong đó có các quy định cụ thể về kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Tính từ 1-8-2014 đến nay, Quốc hội đã thông qua 29 dự án luật, 15 Nghị quyết; Chính phủ đã ban hành 116 Nghị định, 105 Nghị quyết; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 71 quyết định về quản lý, điều hành trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, góp phần phòng ngừa tham nhũng, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước.

 

    Thực hiện các biện pháp phòng, ngừa tham nhũng, Chính phủ đã tăng cường quản lý và cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội, tiếp cận điện năng... Đã hoàn thành đơn giản hóa 4.452 thủ tục hành chính (đạt 94,3%); đã kiểm tra tại 10.585 cơ quan, tổ chức, đơn vị việc thực hiện các quy định của pháp luật về công khai, minh bạch và đã phát hiện 108 đơn vị có vi phạm.

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh có buổi làm việc với lãnh đạo Cục Giải quyết khiếu nại, tố cáo và thanh tra khu vực III (Cục III) Thanh tra Chính phủ (Ảnh: thanhtra.gov.vn)

    Việc rà soát, ban hành các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn được đẩy mạnh trên nhiều lĩnh vực với 3.668 văn bản về chế độ, định mức, tiêu chuẩn chuẩn được ban hành mới; 1.086 văn bản được hủy bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung. Qua tiến hành kiểm tra 7.808 cuộc kiểm tra việc thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn, phát hiện 88 vụ việc vi phạm, số người vi phạm là 117 người, đã xử lý kỷ luật 92 người, kiến nghị thu hồi và bồi thường 26,7 tỷ đồng, đã thu hồi 25,9 tỷ đồng, đạt 97% (tăng 67% so với năm 2014). Việc trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương ngân sách nhà nước tiếp tục được mở rộng, đạt trên 72% số cơ quan, tổ chức, đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

 

    Tỷ lệ kê khai tài sản, thu nhập trong năm đạt 99,5% (tăng 8,2% so với cùng kỳ năm trước). Số bản kê khai đã công khai đạt 98,3% (tăng 8,8% so với cùng kì năm trước). Có 1.225 người thuộc diện kê khai được xác minh tài sản, thu nhập trong đó phát hiện 5 người kê khai không trung thực (đã tiến hành xử lý kỷ luật 2 người, 3 người đang trong quá trình xem xét, xử lý). Đã có 22 người nộp lại quà tặng với số tiền là 89 triệu đồng.

 

    Tiến hành kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức tại 6.165 cơ quan, tổ chức, đơn vị, đã xử lý 143 người. Chuyển đổi vị trí công tác 19.098 lượt cán bộ, công chức, viên chức. Xử lý 43 người đứng đầu thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng. Trong đó, 03 người bị xử lý hình sự; 34 người bị xử lý kỷ luật với các hình thức cách chức, khiển trách, cảnh cáo; 06 người đang xem xét các hình thức xử lý.

 

    Toàn ngành Thanh tra đã triển khai 6.515 cuộc thanh tra hành chính và 116.334 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành tại 417.026 tổ chức, cá nhân; phát hiện vi phạm, kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước 52.253 tỷ đồng và 1.788 ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý 14.447 tỷ đồng, 824 ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với 1.945 tập thể, 14.339 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự 65 vụ, 50 đối tượng. Đã tiến hành đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, thu hồi và xử lý 912,4 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 68,9%, tăng 4,4% so với cùng kỳ); thu hồi 63.695 ha đất (đạt tỷ lệ 99%, tăng 18,8% so với cùng kỳ).

 

    Cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã tiếp 391.821 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; có 4.888 lượt đoàn đông người; đã giải quyết 35.555 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ khoảng 90%. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, các cơ quan hành chính nhà nước đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước, trả lại cho tập thể, công dân 286,9 tỷ đồng; 198 ha đất; bảo vệ quyền lợi chính đáng cho 2.126 người; chuyển cơ quan điều tra 29 vụ, 26 đối tượng.

 

    Kiểm toán nhà nước đã ban hành 181 báo cáo kiểm toán, kiến nghị xử lý tài chính 23.024 tỷ đồng; các khoản phải nộp hoàn trả và quản lý qua NSNN: 7.697,1 tỷ đồng; các khoản nợ đọng phát hiện tăng thêm: 3.142,2 tỷ đồng; các kiến nghị xử lý khác: 31,8 tỷ đồng. Kiến nghị xử lý các tập thể liên qua và 30 cá nhân; đã chuyển 01 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra, Bộ Công an; cung cấp 18 hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Kết quả thực hiện kiến nghị xử lý tài chính năm 2013 đối với niên độ ngân sách năm 2012 thực hiện đến 31/3/2015 là 13.390 tỷ (đạt 63,1% tổng số kiến nghị).

 

    Ngành Thanh tra phát hiện 100 vụ (tăng 46 vụ so với cùng kỳ năm 2014), 172 đối tượng (tăng 85 đối tượng so với cùng kỳ năm 2014) có hành vi tham nhũng và có liên quan đến tham nhũng với số tiền 40,7 tỷ đồng. Lực lượng cảnh sát điều tra các cấp đã thụ lý điều tra 354 vụ án, 812 bị can phạm tội về tham nhũng, trong đó: khởi tố mới 178 vụ, 317 bị can (so với cùng kỳ năm trước giảm 78 vụ/276 bị can); thiệt hại khoảng 600 tỷ đồng và 9.887 m2 đất; đã thu hồi và nộp ngân sách nhà nước trên 103 tỷ đồng và 2.887m2 đất. Đã kết luận điều tra 198 vụ, 489 bị can; đình chỉ điều tra 04 vụ, 02 bị can; tạm đình chỉ 09 vụ, 23 bị can; hiện đang điều tra 143 vụ, 407 bị can. Viện kiểm sát các cấp thụ lý giải quyết 290 vụ/700 bị can về các tội danh tham nhũng, truy tố 262 vụ/577 bị can. Tòa án nhân dân các cấp đã xét xử sơ thẩm 257 vụ, 545 bị cáo về các tội danh tham nhũng (giảm 30 vụ, 130 bị cáo so với năm 2014), trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 41,7% (năm 2014 là 41,2%); số bị cáo được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ chiếm 17,1% (năm 2014 là 21,3%).

 

    Các vụ án, vụ việc tham nhũng năm 2015 gây thiệt hại khoảng trên 950 tỷ đồng và 9.887 m2 đất; đã thu hồi cho nhà nước trên 505 tỷ đồng, đạt 55,8% (tỷ lệ này năm 2013 là 10%, năm 2014 là 22,3%) và thu hồi được 2.887m2 đất. 

 

    Nhìn chung, trong công tác phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng, các cơ quan tiến hành tố tụng đã quá triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22-10-2010 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới và Nghị quyết số 63/2013/QH13 ngày 27-11-2013 của Quốc hội về tăng cường các biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tuy nhiên, công tác phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng còn có những khó khăn, vướng mắc; một số dấu hiệu định khung hình phạt trong các tội về tham nhũng, chức vụ hiện nay chưa có hướng dẫn của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Việc thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn thấp; một số vụ án có yếu tố nước ngoài gặp khó khăn khi phải thu hồi tài sản.

 

    Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, công tác PCTN còn có những hạn chế:

 

    Một số văn bản, đề án quan trọng phục vụ cho công tác PCTN chậm được ban hành. Việc rà soát, đánh giá, sửa đổi, bổ sung khắc phục những sơ hở, bất cập của chính sách, pháp luật còn chậm. Công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN hiệu quả chưa cao. Nạn sách nhiễu, “tham nhũng vặt” còn phổ biến, gây bức xúc trong xã hội. 

 

    Việc thực hiện các giải pháp phòng, ngừa tham nhũng tại nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức còn hình thức, hiệu quả thấp; một số giải pháp phòng, ngừa tham nhũng triển khai thiếu đồng bộ, kiểm tra đánh giá không thường xuyên nên tác dụng còn hạn chế. Số vụ việc có dấu hiệu tham nhũng được phát hiện chuyển sang cơ quan điều tra tăng hơn so với năm 2014 nhưng còn ít. Việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm toán thiếu chế tài cụ thể, chưa đủ mạnh để buộc các tổ chức, cá nhân phải chấp hành.

 

    Một số khâu trong công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, giám định tư pháp còn chậm, chưa đạt yêu cầu, nhất là các vụ án tham nhũng phức tạp; việc xem xét, xử lý các hành vi tham nhũng trong một số trường hợp chưa nghiêm, nặng về xử lý hành chính; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng hằng năm đều tăng nhưng còn thấp so với số tài sản bị chiếm đoạt./.