Những năm qua, công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng đã và đang được triển khai quyết liệt, toàn diện, đồng bộ. Bên cạnh những kết quả, công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế. Bài viết khái lược một số kết quả bước đầu của việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII về công tác xây dựng Đảng...

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần nhắc nhở đội ngũ cán bộ, đảng viên về "bệnh hình thức" - một trong những "căn bệnh" nguy hiểm có tác động tiêu cực đến uy tín và danh dự, thậm chí là phá hỏng cả sự nghiệp cách mạng của Đảng ta.

Trong những năm qua, thực hiện đường lối đổi mới, chủ trương cải cách tư pháp, hoạt động thi hành án hình sự nói chung, thi hành án phạt tù đối với phạm nhân tù chung thân nói riêng đã có nhiều đổi mới về chế độ, điều kiện, khả năng tiếp cận phục hồi…

Xây dựng, thực thi các quy tắc ứng xử và kiểm soát xung đột lợi ích có vị trí, vai trò quan trọng, thiết yếu và hiệu quả trong phòng ngừa tham nhũng. Bài viết giới thiệu các quy định pháp luật về hai chế định này theo luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định số 59, ngày 01/7/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật Phòng, chống tham nhũng.

Năm 2021 là năm đầu triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Cùng với tập trung chỉ đạo "nhiệm vụ kép" vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế, các cấp ủy đảng từ Trung ương đến cơ sở luôn quan tâm đến công tác tổ chức, xây dựng Đảng, tạo nhiều dấu ấn mới, quan trọng mang tính tiền phong, mở đường nhằm thực hiện thắng lợi những mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội đã đề ra.

Nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng mở ra giai đoạn phát triển mới, trong bối cảnh đất nước tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn hiện hữu, có mặt còn gay gắt hơn; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" còn diễn biến phức tạp.

Xác định công tác phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ hết sức quan trọng, do đó, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo phổ biến, quán triệt, triển khai đầy đủ, kịp thời các văn bản của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng.

Ngày 12/5/1999, Bộ Chính trị (khóa VIII) đã ban hành Quy định số 55-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm. Quy định gồm 19 điều, là chế tài rèn luyện, xử lý kỷ luật đảng viên. Qua một thời gian thực hiện, ngày 03/01/2002, để tăng cường kỷ cương, kỷ luật của Đảng và giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, nâng cao sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng...

1. Chủ trương tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) được Đảng ta đặt ra từ Hội nghị Trung ương 3 khóa X, với mục tiêu "ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí".

Vấn đề phòng, chống tham nhũng (PCTN) khu vực ngoài nhà nước đã được đặt ra từ năm 2009, khi Việt Nam đã trở thành thành viên của Công ước liên hợp quốc về Chống tham nhũng. Tuy nhiên, năm 2016, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương ba (khóa X) "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN, lãnh phí"..

Một trong ba giải pháp đột phá của công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng là "phát huy dân chủ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường đổi mới sáng tạo trong công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ".

Bài viết khái quát mô hình tổ chức cơ quan giám sát của các quốc gia Vương quốc anh, Vương quốc Thụy Điển, Cộng hòa Pháp, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung quốc và một số khuyến nghị đối với Việt Nam.

Chủ trương, quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 08/Nq-TW, ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và được phát triển toàn diện hơn tại Nghị quyết số 49/Nq-TW, ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

Bài viết góp phần làm rõ về phương diện lý luận các vấn đề như: Khái niệm, đặc điểm hoạt động của ngành Nội chính Đảng; thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng trong lĩnh vực nội chính; công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong lĩnh vực nội chính;… đồng thời, chỉ ra các yêu cầu trọng tâm, tiêu chí đánh giá việc thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng trong lĩnh vực nội chính qua công tác kiểm tra, giám sát của ngành Nội chính Đảng.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ; Kết luận số 05-KL/TW, ngày 03/6/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW của Bộ Chính trị trong công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng...

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng có ghi: "Từng bước mở rộng hoạt động phòng, chống tham nhũng, lãng phí ngoài khu vực nhà nước". Trước đó, lần đầu tiên, nội dung phòng, chống tham nhũng (PCTN) khu vực ngoài nhà nước được quy định trong luật PCTN năm 2018 (quốc hội khóa XIV thông qua ngày 20/11/2018, có hiệu lực từ ngày 01/7/2019)...

Trong quá trình thực hiện luật Đất đai năm 2013 đã và đang dần bộc lộ những hạn chế, bất cập, từ đó tạo kẽ hở làm cho tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm gia tăng. Bài viết phân tích những hạn chế của luật Đất đai năm 2013 đồng thời kiến nghị các giải pháp góp phần hoàn thiện luật Đất đai trong thời gian tới.

Kiểm tra, giám sát vừa là phương thức lãnh đạo của Đảng, vừa là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng, bảo vệ Đảng của các cấp ủy, tổ chức đảng. Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng được tăng cường, có nhiều đổi mới, đạt kết quả nổi bật; chất lượng, hiệu quả được nâng lên...

Ngày 11/3/2020, Tổ chức y tế thế giới (WHo) tuyên bố về đại dịch SaRS-Covi-2 (CoVID-19). Đến nay, tỷ lệ người nhiễm bệnh và tỷ lệ tử vong liên tục tăng trên toàn cầu. Điều này cho thấy việc sản xuất, phát triển và quản lý, phân phối vắc-xin một cách hợp lý, an toàn, hiệu quả, nhanh chóng và công bằng là hết sức cấp thiết.

Vụ án nhóm cán bộ thanh tra Bộ Xây dựng lạm dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt tài sản tại tỉnh Vĩnh Phúc năm 2019 đã được đưa ra xét xử. Đây là vụ việc điển hình về những công chức giữ chức vụ thấp nhưng quyền hạn lớn, gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (Ban Chỉ đạo) đã khẳng định "Không chỉ đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực kinh tế, mà quan trọng hơn phải chống tiêu cực trong cả lĩnh vực tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Kết luận số 05-KL/TW, ngày 03/6/2021 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 07/12/2015 của Bộ Chính trị "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng", Ban Bí thư đã giao Ban Nội chính Trung ương chủ trì, phối hợp nghiên cứu, đề xuất bổ sung nội dung phòng, chống tiêu cực vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN...

Trong thời gian qua, nhất là nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến nay, công tác PCTN đã có một bước tiến mạnh, đột phá, đạt nhiều kết quả rất quan trọng, toàn diện, rõ rệt, là dấu ấn nổi bật, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội...

Cách đây 76 năm, ngày 2/9/1945 trên Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc.

Thời gian qua, cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo chuyển biến tích cực trong công tác thu hồi tài sản thamnhũng và tài sản bị thất thoát, chiếmđoạt trong cácvụ án hình sự về thamnhũng, kinh tế.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, đề cao trách nhiệm, thực hiện ngày càng tốt hơn quyền làm chủ của nhân dân trong việc quyết định những vấn đề lớn và hệ trọng của đất nước.

Trải qua các giai đoạn cách mạng, các sự kiện lịch sử trọng đại, trong chiến tranh cũng như hòa bình, xây dựng đất nước, được Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnhđạo, giáo dục, rèn luyện; được nhân dân tin cậy, ủng hộ, giúp đỡ; sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ, hiệu quả của Quân đội nhân dân cùng các cấp, các ngành và sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, Công an nhân dân (CAND) Việt Nam luôn một lòng, một dạ tuyệt đối trung thành với Ðảng, với Tổ quốc và nhân dân.

Kiểm soát xung đột lợi ích luôn là mối quan tâm lớn của các quốc gia trong quản trị quốc gia để phòng, chống tham nhũng. Bài viết giới thiệu một số kinh nghiệm về kiểm soát xung đột lợi ích trong tuyển dụng, quản lý công chức của một số quốc gia châu Âu, với ví dụ cụ thể của Cộng hòa liên bang Đức.

Qua thực tiễn các cuộc thanh tra và giải quyết nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai cho thấy, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai còn khá phổ biến, xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả về chính sách, pháp luật về đất đai cũng như quá trình tổ chức thực hiện. Bài viết đánh giá về những vi phạm pháp luật về đất đai phát hiện qua công tác thanh tra và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về đất đai.

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ Xiii của Đảng đã nhấn mạnh nhiệm vụ: "Tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hóa, thực hiện tốt cơ chế "Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ", trong đó có chủ trương "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Cải cách tư pháp là chủ trương lớn của Đảng, xuyên suốt qua các kỳ Đại hội, từ Đại hội Vi của Đảng đến nay. Bài viết tập trung phân tích quan điểm về tăng cường cải cách tư pháp trong Văn kiện Đại hội lần thứ Xiii của Đảng để đưa ra các giải pháp nhằm góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng cộng sản Việt nam.

Những năm qua, Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao vai trò của báo chí trong đời sống xã hội. Điều này đã được khẳng định trong các Văn kiện của Đảng; được thể chế hóa trong các văn bản pháp luật của nhà nước, tạo hành lang giúp các cơ quan báo chí thực hiện chức năng, nhiệm vụ, vai trò xã hội của mình...

"Dân thụ hưởng" là một trong những điểm mới quan trọng của Văn kiện Đại hội XIII trong tổng thể phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của nhân dân trong xây dựng chính quyền các cấp vẫn còn nguyên giá trị và là nguyên tắc chỉ đạo cho mọi hoạt động của cơ quan nhà nước.