Kết quả triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013

Xác định triển khai thi hành Hiến pháp là một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Tư pháp đã xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch của Chính phủ tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã có nhiều cố gắng, nghiêm túc triển khai thi hành Hiến pháp một cách bài bản, toàn diện, bám sát Kế hoạch tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội và của Chính phủ.

Công tác tuyên truyền, phổ biến về Hiến pháp đã được triển khai trên bình diện sâu rộng, tạo ra đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn của đất nước; nhận thức của nhân dân về vai trò, ý nghĩa của Hiến pháp, ý thức trách nhiệm trong việc chấp hành và bảo vệ Hiến pháp, pháp luật được nâng lên. Sau khi Hiến pháp được thông qua, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Ngoại giao xây dựng tài liệu tuyên truyền về Hiến pháp; tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc giới thiệu, phổ biến về nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp cho báo cáo viên, tuyên truyền viên; đồng thời chủ trì tổ chức tập huấn chuyên sâu về nội dung của Hiến pháp cho cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý, cán bộ pháp chế các Bộ, ngành ở Trung ương; phát động cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.

Hội nghị toàn quốc triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Ở các Bộ, cơ quan, địa phương, công tác tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu, tập huấn về nội dung của Hiến pháp trong ngành, địa phương mình được quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện dưới nhiều hình thức như: Đăng tải toàn văn Hiến pháp và các văn bản, tài liệu triển khai thi hành Hiến pháp trên Cổng thông tin điện tử, báo, tạp chí. Mở chuyên trang, chuyên mục về Hiến pháp và triển khai thi hành Hiến pháp hoặc chương trình, phóng sự giới thiệu về nội dung Hiến pháp. Tổ chức các hội nghị quán triệt, phổ biến, giới thiệu tập huấn về nội dung, ý nghĩa của Hiến pháp (bằng hình thức trực tiếp, trực tuyến hoặc truyền hình phát thanh trực tiếp) với quy mô và đối tượng khác nhau... Tổ chức các hội thảo, tọa đàm để nghiên cứu, bình luận về nội dung Hiến pháp, tạo cách hiểu thống nhất về các quy định của Hiến pháp. Sử dụng nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến khác như phát sách về Hiến pháp, cung cấp tài liệu cho các tủ sách pháp luật, tổ dân phố..., xây dựng tờ gấp hoặc tài liệu hỏi đáp về Hiến pháp, thực hiện tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh ở cơ sở. Tổ chức cuộc thi viết tim hiểu Hiến pháp trong toàn quốc và ở từng Bộ, cơ quan, địa phương, vận động cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân tham gia cuộc thi.  Chỉ đạo và đang tổ chức rà soát, biên soạn lại sách giáo khoa, giáo trình, tài liệu nghiên cứu, giảng dạy về Hiến pháp và pháp luật, bình luận khoa học về Hiến pháp. Hưởng ứng cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”...
Về rà soát, lập danh mục đề xuất bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) phù hợp với Hiến pháp, trên cơ sở Kế hoạch của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tư pháp, các Bộ, cơ quan, địa phương đã triển khai nhiệm vụ với các công việc cụ thể như ban hành kế hoạch rà soát, tổ chức rà soát và xây dựng báo cáo kết quả.

Đến ngày 10-12-2014, tổng số văn bản QPPL được rà soát là 102.306 văn bản; số văn bản QPPL được kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, dừng thi hành hoặc ban hành mới là 282 văn bản. Nhiều Bộ, cơ quan đã chủ động rà soát các luật, pháp lệnh đang được xây dựng để trình Quốc hội, UBTVQH hoặc đã trình nhưng chưa thông qua để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo cho phù hợp với nội dung của Hiến pháp như Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành VBQPPL (hợp nhất), Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Luật Căn cước công dân...

Đối với hoạt động rà soát VBQPPL về quyền con người - đây là chuyên đề rà soát quan trọng, lần đầu tiên được đặt ra sau khi ban hành Hiến pháp mới, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, cơ quan tích cực rà soát. Kết quả rà soát đối với các luật, pháp lệnh cho thấy, trong tổng số 172 luật, pháp lệnh được rà soát thì tổng số luật, pháp lệnh được đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, ban hành mới là 36 văn bản (bao gồm: 16 luật, pháp lệnh được đề xuất sửa đổi, bổ sung; 11 pháp lệnh được đề xuất cần thay thế bằng luật; 09 luật được đề xuất ban hành mới). Kết quả rà soát văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ được tiến hành đối với tổng số 7.828 văn bản, có 50 văn bản cần đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới.

Để triển khai thi hành Hiến pháp, Chính phủ sẽ tổ chức xây dựng và trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội 82 dự án luật, pháp lệnh, bao gồm các dự án luật, pháp lệnh về tổ chức bộ máy nhà nước và các thiết chế trong hệ thống chính trị; về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường; về bảo vệ Tổ quốc (tập trung cao điểm vào các năm 2014 - 2016).

Trên cơ sở kết quả rà soát của các Bộ, cơ quan, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, cơ quan tham mưu giúp Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014; dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Hiện nay, các Bộ, cơ quan được giao chủ trì xây dựng các luật, pháp lệnh đang khẩn trương tổ chức nghiên cứu, soạn thảo các luật, pháp lệnh theo Chương trình.

Để bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng các dự án luật, pháp lệnh triển khai thi hành Hiến pháp, Bộ Tư pháp đã tham mưu giúp Chính phủ thực hiện một số giải pháp như: tổ chức các phiên họp chuyên đề của Chính phủ về xây dựng pháp luật để thảo luận, cho ý kiến về quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, định hướng cơ bản hoặc nội dung chủ yếu của một số dự án luật, pháp lệnh triển khai thi hành Hiến pháp; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập Hội đồng tư vấn thẩm định các dự án luật, pháp lệnh trực tiếp triển khai thi hành Hiến pháp với nhiệm vụ chính là tư vấn giúp Chính phủ đảm bảo tính thống nhất, chính xác và đồng bộ trong việc cụ thể hóa tinh thần, nội dung các quy định của Hiến pháp trong các dự án luật, pháp lệnh. Hội đồng này đã thực thi tốt trách nhiệm của mình trong quá trình tư vấn thẩm định, cho ý kiến đối với các dự án luật quan trọng như dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (hợp nhất), Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật tổ chức chính quyền địa phương, Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi), Luật tổ chức Quốc hội (sửa đổi)...

Quý Trọng

(Ban Tuyên giáo Trung ương)