Ngày 26-6-2018, Tòa án nhân dân tỉnh Bến Tre tổ chức phiên tòa hình sự mẫu theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 và tinh thần cải cách tư pháp đối với bị can Trần Hữu Kiển, nghề nghiệp là luật sư (Văn phòng Luật sư BT - thành phố Bến Tre), bị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh truy tố theo quy định tại khoản 4 điều 175 Bộ luật Hình sự về tội“Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Việc tổ chức phiên tòa hình sự mẫu là nội dung quan trọng trong quá trình thực hiện cải cách của tỉnh nhà với tinh thần bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân đồng thời nhằm đánh giá những ưu điểm, rút kinh nghiệm những hạn chế diễn ra trong suốt phiên tòa của Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên, Luật sư, Thư ký phiên tòa và những người tham gia tố tụng khác. Từ đó phân tích nguyên nhân của những hạn chế và có giải pháp nâng cao chất lượng xét xử nói chung và chất lượng tranh tụng nói riêng theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và tinh thần cải cách tư pháp. Hội đồng xét xử do Chủ tọa phiên tòa là Thẩm phán Bùi Quang Sơn - Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Bến Tre và hai Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử; 02 Kiểm sát viên đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, 02 thư ký phiên tòa. Những người tham gia tố tụng: 04 luật sư tham gia bào chữa cho bị cáo; 01 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại; người làm chứng và 02 Điều tra viên phụ trách giai đoạn điều tra vụ án thuộc Cơ quan Cảnh sát Điều tra - Công an tỉnh Bến Tre.

Việc triệu tập các điều tra viên đến tham gia phiên tòa mang đến nhiều điểm tích cực trong quá trình xét xử. Trong suốt quá trình xét xử, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, những vấn đề cần làm rõ, cần đối chất giữa các bên, Chủ tọa phiên tòa có thể yêu cầu Điều tra viên trả lời ngay không cần phải mất thời gian hoãn phiên toà, xem xét lại sau đó mới tiến hành xét xử lại.

Đến dự phiên tòa còn có lãnh đạo đại diện các cơ quan như Ban Nội chính Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp, Đoàn Luật sư, Hội Luật gia, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước. Là phiên tòa mẫu nhằm rút kinh nghiệm những hạn chế diễn ra trong suốt quá trình xét xử vụ án nên còn có sự tham dự của các tòa án, phòng có liên quan của các cơ quan tố tụng hai cấp, bên cạnh đó các luật sư và trợ giúp viên pháp lý cũng theo dõi xuyên suốt quá trình xét xử vụ án nhằm thu thập, bổ sung kiến thức cho bản thân để rút kinh nghiệm cho những lần tham gia tố tụng sắp tới.

Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bến Tre, bà Trương Thị Thu Thủy (ngụ xã Vĩnh Hòa, huyện Chợ Lách, Bến Tre) là một trong 12 người được chia thừa kế từ số tiền 6 tỉ đồng theo bản án dân sự phúc thẩm số 122/2013/DS-PT ngày 11-4-2013 của tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tháng 8-2014, bà Thủy ký hợp đồng dịch vụ pháp lý ủy quyền cho Luật sư Trần Hữu Kiển. Theo đó, Luật sư Kiển làm người đại diện chia thừa kế với các đồng thừa kế khác, đảm bảo số tiền bà Thủy nhận được tối thiểu là 1 tỷ đồng. Nếu Kiển thỏa thuận được vượt 1 tỷ đồng thì phần vượt Kiển được hưởng thù lao. Sau đó, Kiển và ông Trần Quang Thuần (đại diện cho các đồng thừa kế khác) thống nhất đồng ý chia cho bà Thủy 1 tỷ 394 triệu đồng. 

Ngày 27-12-2014, Cục Thi hành án Dân sự Thành phố Hồ Chí Minh đã chuyển hơn 5,9 tỷ đồng (gồm lãi phát sinh và trừ phí thi hành án) vào tài khoản chung của Kiển và ông Thuần. Vài ngày sau, ông Thuần đã chuyển số tiền chia cho bà Thủy là 1 tỷ 394 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của Kiển. Theo hợp đồng, Kiển phải trả tiền thừa kế cho bà Thủy ngay sau khi nhận được tiền. Tuy nhiên, Kiển đã rút số tiền trên ra khỏi tài khoản cá nhân mà không trả lại cho thân chủ.

Trong khoảng thời gian từ ngày 7-7-2015 đến ngày 22-1-2016, Kiển đã ký tiếp ba bản thỏa thuận với các nội dung: Trần Hữu Kiển sẽ toàn quyền đại diện bà Thủy để tham gia thương lượng với những người được thi hành án để thỏa thuận phân chia phần của mỗi người được nhận trong tổng số tiền được thi hành án. Ngoài ra Kiển còn đưa ra nhiều thông tin không đúng sự thật nhằm lừa dối bà Thủy như sẽ khiếu nại giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án nêu trên.

Sau thời gian tìm hiểu, bà Thủy đã liên hệ đến Cục Thi hành án Dân sự Thành phố Hồ Chí Minh  thì biết được Kiển đã nhận tiền thừa kế 1,4 tỷ đồng của bà từ cuối năm 2014 nhưng không trả cho bà. Tháng 11-2016, bà Thủy đã tố cáo Kiển đến cơ quan điều tra.

Ngày 11-5-2018, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bến Tre đã truy tố bị can Trần Hữu Kiển về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo khoản 4 điều 175 Bộ luật Hình sự 2015.

Trong suốt diễn biến của phiên tòa, Kiển và các luật sư bào chữa luôn phản bác lại toàn bộ nội dung bản cáo trạng và luận tội của Viện kiểm sát truy tố bị cáo. Kiển giải thích do việc thực hiện thỏa thuận các hợp đồng giữa Kiển và bà Thủy chưa thành nên chưa đồng ý giao tiền thừa kế cho bà Thủy chứ không chiếm đoạt.

Sau khi xem xét, chiều ngày 03-7-2018 Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Trần Hữu Kiển 12 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; buộc bị cáo hoàn trả cho bị hại số tiền 1 tỷ 172 triệu đồng, chịu án phí sơ thẩm hình sự 200.000 đồng, án phí dân sự sơ thẩm là 47 triệu 169 ngàn đồng.

Nguyễn Út

(Ban Nội chính Tỉnh ủy Bến Tre)