Thời gian qua, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn tỉnh Hà Giang có những chuyển biến mới, đạt nhiều kết quả rất quan trọng; chất lượng, hiệu lực, hiệu quả được nâng lên, góp phần tích cực vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, các cơ quan chức năng tỉnh Hà Giang đã thực hiện đồng bộ, trong đó gắn chặt và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy đảng với phát huy vai trò, trách nhiệm của đảng viên là một trong những giải pháp đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chiến lược, cần phải có chủ trương, giải pháp đồng bộ và quyết tâm chính trị cao để đấu tranh ngăn chặn tham nhũng và suy thoái hiệu quả.

 

    Qua thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo phát huy vai trò của công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đối với nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Tỉnh ủy Hà Giang đúc rút ra được một số bài học và kinh nghiệm bước đầu như sau: 

 

    1. Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về kết quả phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, tội phạm về kinh tế, tiêu cực. Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang đặc biệt coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các văn bản của Trung ương gắn với ban hành văn bản để cụ thể hóa vào nhiệm vụ kiểm tra, giám sát về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, Tỉnh ủy Hà Giang chỉ đạo tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện các văn kiện của Trung ương về công tác này: Như: Kết luận số 10-KL/TW, ngày 26/12/2016, của Bộ Chính trị, “Về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 7/12/2015, của Bộ Chính trị, “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng”; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”...

Một Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang

    Đặc biệt là, quán triệt tới các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, thủ trưởng các cơ quan, ban, ngành, lãnh đạo các huyện, thành phố những nội dung về chống các biểu hiện suy thoái đạo đức, lối sống liên quan đến tham nhũng, tiêu cực... Các cấp ủy, tổ chức đảng đã triển khai phổ biến, quán triệt nghiêm túc văn bản của Đảng về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đến đội ngũ cán bộ, đảng viên; qua đó, nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được nâng lên rõ rệt.

 

    Chú trọng, sớm ban hành kịp thời nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực sát hợp với tình hình địa phương.

 

    Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang đã ban hành một loạt văn bản có liên quan để quyết liệt triển khai nhiệm vụ quan trọng này. Đồng thời, hằng năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đều ban hành chương trình công tác trọng tâm về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chỉ thị số 31-CT/TU, ngày 7/5/2015, “Về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”; Chỉ thị số 31-CT/TU, ngày 24/10/2018, “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với việc xử lý, ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu, vụ lợi, thiếu trách nhiệm, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc”; Chỉ thị số 45-CT/TU, ngày 19/5/2020, “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm toán, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có hiệu lực pháp luật trên địa bàn”; Chương trình số 09-CTr/TU, ngày 12/4/2016, “Thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 7-12-2015 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng”; Chương trình số 52-CT/TU, ngày 9/5/2019, “Về triển khai thực hiện Chỉ thị số 27-CT/TW, ngày 10/1/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”; Chương trình số 16-CTr/TU, ngày 18/10/2021, “Thực hiện Chỉ thị số 04-CT/TW, ngày 2/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế”; Kế hoạch số 174-KH/TU, ngày 16/5/2017, “Về kiểm tra, giám sát việc thanh tra vụ việc, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm”...

 

    2. Các cấp ủy tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác kiểm tra, giám sát lĩnh vực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Quy định số 01-QĐi/TW, ngày 10/5/2018, của Bộ Chính trị, về “Trách nhiệm và thẩm quyền của ủy ban kiểm tra trong công tác phòng, chống tham nhũng”. Ủy ban kiểm tra các cấp phải chủ động thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, coi trọng công tác phòng ngừa; khi phát hiện đảng viên có hành vi tham nhũng thì phải kiểm tra, xem xét và xử lý nghiêm minh, chính xác, kịp thời; đảng viên ở bất cứ cương vị công tác nào có dấu hiệu tham nhũng đều phải được xem xét làm rõ và xử lý nghiêm minh; chú ý kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ quan, đơn vị có chức năng phòng, chống tham nhũng, các lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, bảo đảm hiệu quả, đi vào chiều sâu. 

 

    Từ ngày 1/1/2017 đến hết năm 2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang đã tiến hành kiểm tra, giám sát đối với 30 tổ chức đảng, 8 ủy viên cấp ủy trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và Kết luận số 10-KL/TW, ngày 26/12/2016, của Bộ Chính trị; thực hiện 4 cuộc rà soát thanh tra kinh tế - xã hội và thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy thực hiện 1 cuộc giám sát chuyên đề thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 7/12/2015, của Bộ Chính trị, “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng” đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Quang Bình và 1 cuộc giám sát về lãnh đạo, chỉ đạo các vụ việc, vụ án diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy theo dõi; chỉ đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy theo dõi đôn đốc đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Công an tỉnh, Ban cán sự đảng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh và Ban cán sự đảng Tòa án nhân dân tỉnh. Trong 5 năm qua, các cấp ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra 7 vụ việc, cho ý kiến chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành điều tra 10 vụ án tham nhũng.

 

    3. Lãnh đạo tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong việc kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tập trung thanh tra vụ việc, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

 

    4. Kịp thời xử lý, thay thế những cán bộ không đủ phẩm chất đạo đức, có nhiều dư luận về tiêu cực, tham nhũng trong các cơ quan, đơn vị, nhất là cơ quan, đơn vị có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; bảo đảm những người trực tiếp làm việc trong các cơ quan này thực sự liêm chính, công minh, trong sạch. Tỉnh ủy Hà Giang chỉ đạo các cấp ủy đảng thực hiện nghiêm việc xử lý, điều chuyển, miễn nhiệm, thay thế những cán bộ lãnh đạo, quản lý có biểu hiện tham nhũng, nhiều dư luận không tốt, làm việc kém hiệu quả, thường xuyên không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, uy tín thấp. Từ năm 2017 đến tháng 8/2021, các cấp ủy đã điều chuyển 19 cán bộ có biểu hiện tham nhũng và uy tín thấp.

 

    5. Xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng pháp luật những vụ việc, vụ án tham nhũng được phát hiện với nguyên tắc: Tích cực, khẩn trương; vi phạm đến đâu, xử lý đến đó; tiến hành đồng bộ giữa kỷ luật của Đảng, kỷ luật hành chính của Nhà nước, đoàn thể và xử lý hình sự.

 

    6. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; đồng thời, xử lý nghiêm những người bao che, cố tình ngăn cản, can thiệp vào việc chống tham nhũng, tiêu cực hoặc lợi dụng việc tố cáo tham nhũng để vu khống, gây mất đoàn kết nội bộ. Tỉnh ủy Hà Giang yêu cầu các cơ quan bảo vệ pháp luật của tỉnh tăng cường phối hợp có phương án bảo vệ người tố giác, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra nội bộ, chủ động phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi trả thù, trù dập người tố cáo, bao che cho người bị tố cáo. Các sở, ngành, ủy ban nhân dân các cấp thực hiện việc niêm yết công khai hòm thư công vụ, đường dây nóng, số điện thoại của một số đồng chí lãnh đạo là người đứng đầu các cấp, các ngành, tạo điều kiện thuận lợi cho người tố giác, phản ánh hoặc yêu cầu được bảo vệ khi cần thiết. Trong 5 năm vừa qua, qua công tác tự kiểm tra có 3 vụ/3 đối tượng được phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí; qua công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, có 1 vụ/3 đối tượng; qua công tác thanh tra, có 5 vụ/7 đối tượng; tòa án đã xét xử 16 vụ án/79 bị cáo.

 

    Để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ tỉnh đối với nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thời gian tới, cần thực hiện các nhiệm vụ sau:

 

    Một là, Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được thành lập theo Kết luận của Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII của Đảng phát huy hiệu quả hoạt động. Các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị tiếp tục chỉ đạo quán triệt và thực hiện nghiêm túc nội dung Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về “Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “lợi ích nhóm”, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, và các quy định có liên quan(3).

 

    Hai là, nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội và tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trước hết là của người đứng đầu trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xác định công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, cấp bách để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo; chủ động tự phát hiện vụ việc có dấu hiệu tham nhũng trong tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Xử lý nghiêm đối với những biểu hiện né tránh trách nhiệm, bao che tham nhũng, ngăn cản việc phát hiện, xử lý tham nhũng.

 

    Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (chú trọng kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm) để ngăn ngừa, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, tập trung vào những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, nhiều dư luận phản ánh; những nơi có biểu hiện mất đoàn kết nội bộ, xảy ra tình trạng có đơn, thư khiếu kiện kéo dài; những đảng viên có biểu hiện, có dư luận vi phạm về đạo đức, lối sống, nhũng nhiễu, vụ lợi, gây phiền hà, sách nhiễu người dân và doanh nghiệp; giám sát chặt chẽ những cơ quan, đơn vị, cán bộ, đảng viên có chức năng thẩm định, tham mưu, quyết định những nhiệm vụ nhạy cảm, như cấp phát vốn, thanh, quyết toán các nguồn ngân sách nhà nước, đấu thầu mua sắm công...

 

    Bốn là, tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ cán bộ, đảng viên; thực hiện nghiêm các quy định về công tác tổ chức, cán bộ. Xử lý, điều chuyển, miễn nhiệm, thay thế những cán bộ lãnh đạo, quản lý có biểu hiện tham nhũng, nhiều dư luận không tốt, làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, uy tín thấp. Xử lý kịp thời, nghiêm minh cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

 

    Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra, nội chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có trình độ chuyên môn sâu, phẩm chất đạo đức trong sáng, có bản lĩnh chính trị, kinh nghiệm trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, có dũng khí, công tâm, khách quan, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thực hiện có hiệu quả, chính xác việc kê khai, kiểm soát kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ lãnh đạo, quản lý theo quy định.