Viện kiểm sát nhân dân tối cao vừa ban hành Quyết định ban hành Quy trình tạm thời Kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh của cơ quan có thẩm quyền điều tra; trực tiếp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai trong các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố (Quyết định số 264/QĐ-VKSTC, ngày 21/7/2020). 

 

    Theo đó, Quy trình tạm thời được thực hiện với nguyên tắc bảo đảm tuân thủ đúng quy định tại Điều 3 Thông tư liên tịch số 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP, ngày 01/02/2018 của Bộ Công an, VKSND tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng hướng dẫn về trình tự, thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh; sử dụng, bảo quản, lưu trữ kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Bảo đảm không vi phạm các điều cấm quy định tại Khoản 1, 2, Điều 4, Thông tư liên tịch số 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP. Trường hợp xảy ra vi phạm thì tùy tính chất, mức độ vi phạm và bị xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Bắt buộc ghi âm khi hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ (Ảnh minh họa)

    Những trường hợp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh được quy định tại Điều 4 của Quy trình tạm thời như sau: Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở cơ quan có thẩm quyền điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Các trường hợp có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh: Hỏi cung bị can tại địa điểm khác được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng theo quy định tại Khoản 6, Điều 183, Bộ luật Tố tụng hình sự; Trực tiếp tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định tại Khoản 1, Điều 146, Bộ luật Tố tụng hình sự; Lấy lời khai của người làm chứng theo quy định tại Điều 187, lấy lời khai người bị hại, đương sự theo quy định tại Điều 188, Bộ luật Tố tụng hình sự; Đối chất theo quy định tại Khoản 4, Điều 189, Bộ luật Tố tụng hình sự.

 

    Việc kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh tại Quy trình tạm thời quy định: Kiểm sát viên phải kiểm sát trực tiếp việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội (gọi tắt là người đại diện pháp nhân) trong các trường hợp sau đây: Bị can, người đại diện pháp nhân kêu oan; Bị can, người đại diện pháp nhân khiếu nại hoạt động điều tra; Có căn cứ xác định việc điều tra có vi phạm pháp luật; Khi có đề nghị của cơ quan có thẩm quyền điều tra; tài liệu, chứng cứ mẫu thuẫn hoặc chưa rõ; lời khai của bị can, người đại diện pháp nhân trước sau không thống nhất, lúc nhận tội, lúc chối tội; có căn cứ để nghi ngờ về tính xác thực trong lời khai của bị can; trường hợp bị can bị khởi tố về tội đặc biệt nghiêm trọng. Kiểm sát viên tiến hành kiểm sát trực tiếp việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh nếu xét thấy cần thiết trong các trường hợp quy định tại Điều 4 của Quy trình nêu trên. Đối với các trường hợp mà Kiểm sát viên không trực tiếp kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh thì tiến hành kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh thông qua việc nghiên cứu biên bản hỏi cung bị can, lấy lời khai có ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.

 

    Trường hợp đang hỏi cung bị can, lấy lời khai mà xảy ra sự cố kỹ thuật không ghi âm hoặc ghi hình được thì dừng ngay buổi hỏi cung, lấy lời khai; phải ghi rõ trong biên bản lý do dừng, có xác nhận của cán bộ chuyên môn. Ngay sau khi kết thúc buổi hỏi cung, lấy lời khai, Kiểm sát viên phối hợp với cán bộ chuyên môn sao chép ra thiết bị lưu trữ và lập biên bản giao nhận; thiết bị đã lưu trữ giữ liệu và biên bản giao nhận phải được đưa vào hồ sơ chính. Đồng thời, dữ liệu hỏi cung bị can, lấy lời khai tại cơ sở giam giữ phải được sao lưu trên hệ thống lưu trữ điện tử của Cơ quan Viện kiểm sát các cấp.

 

    Ngoài ra, Quy định tạm thời còn quy định về kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai; trực tiếp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai và bảo quản, sử dụng kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.