Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2024
Thứ Sáu, 29/11/2024, 05:31 [GMT+7]
Theo chương trình của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2024 trước Quốc hội.
Theo báo cáo cho biết, năm 2024, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn phức tạp. Nhưng dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng, tích cực.
Các đại biểu tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV |
Trong công tác tiếp công dân, người đứng đầu các cấp, ngành đã thực hiện ngày càng tốt hơn trách nhiệm tiếp công dân theo quy định. Theo đó, năm 2024 (tính từ ngày 01/10/2023 đến ngày 30/9/2024), bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ thực hiện tiếp công dân đạt 95% số ngày tiếp theo quy định với 356 lượt công dân được tiếp (trực tiếp tiếp công dân 48%, ủy quyền tiếp 52%). Chủ tịch UBND cấp tỉnh thực hiện tiếp công dân đạt 101% số ngày tiếp theo quy định với 4.862 lượt công dân được tiếp (trực tiếp tiếp công dân 81%, ủy quyền tiếp 19%). Chủ tịch UBND cấp huyện thực hiện tiếp công dân đạt 102% số ngày tiếp theo quy định với 24.844 lượt công dân được tiếp (trực tiếp tiếp công dân 85%, ủy quyền tiếp 15%). Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện tiếp công dân đạt 86% số ngày tiếp theo quy định với 70.606 lượt công dân được tiếp (trực tiếp tiếp công dân 92%, ủy quyền tiếp 8%.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nêu, so với năm 2023, công dân trực tiếp đến cơ quan hành chính nhà nước để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh giảm cả 3 tiêu chí về số lượt, về số người và về số vụ việc. Số đoàn đông người đến Thanh tra Chính phủ giảm 16,8%, đến các bộ, ngành giảm mạnh 39,6%.
Theo đánh giá của Ủy ban Pháp luật, năm 2024, công tác tiếp công dân có nhiều đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả, đạt kết quả tích cực. Các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan đã nỗ lực trong việc tổ chức tiếp công dân nhằm lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và kịp thời tiếp nhận, xử lý các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân; lãnh đạo Thanh tra Chính phủ đã trực tiếp tiếp công dân ở một số địa phương, được Nhân dân và chính quyền địa phương đánh giá cao.
Việc trực tiếp tiếp công dân của Chủ tịch UBND các cấp được thực hiện tốt nhất ở cấp xã (92%), tiếp theo là cấp huyện (85%) và cấp tỉnh (81%), còn với cấp bộ mới đạt 48%. Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ làm rõ lý do của việc người đứng đầu các cơ quan hành chính, nhất là việc bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trực tiếp tiếp công dân theo quy định của Luật Tiếp công dân để có giải pháp khắc phục, làm tốt hơn công tác này trong thời gian tới.
Cũng theo báo cáo, các cấp, ngành đã cố gắng, nỗ lực, có giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo đã tuân thủ theo trình tự, thủ tục quy định và coi trọng quyền lợi của người khiếu nại, tố cáo; quan tâm bảo vệ thông tin của người tố cáo theo quy định.
Số liệu cho thấy, năm 2024, các cơ quan hành chính nhà nước đã tiếp nhận 480.233 đơn các loại, tăng 6%; đã xử lý 471.229 đơn (98,1%). So với năm trước, số đơn do các cơ quan tiếp nhận đều tăng, ở Thanh tra Chính phủ tăng 6,8%; ở các bộ, ngành Trung ương tăng 13,4%, ở các địa phương tăng 4,3%. Cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã giải quyết 27.147 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 81,4%.
Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 19 tỷ đồng, 0,5 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 34,9 tỷ đồng, 117 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 51 tổ chức, 2.318 cá nhân. Các cơ quan cũng đã kiến nghị xử lý 497 người (trong đó có 412 cán bộ, công chức); chuyển Cơ quan điều tra tiếp tục xử lý 30 vụ, 34 đối tượng (có 23 cán bộ, công chức).
Cơ quan thẩm tra lưu ý, cơ quan hành chính nhà nước các cấp giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền đạt 80%, chưa đạt mục tiêu 85% mà Chính phủ đề ra cho thấy cần nỗ lực nhiều hơn nữa để đáp ứng mục tiêu “giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở”.
Bên cạnh đó, kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu cho thấy, số khiếu nại có nội dung đúng chiếm tỷ lệ 13,1%, đồng nghĩa với tỷ lệ giải quyết công việc có sai sót còn khá cao từ phía các cơ quan Nhà nước. Kết quả giải quyết khiếu nại lần hai có 12,5% vụ việc phải hủy, sửa quyết định giải quyết lần đầu, giảm 4,9% so với năm 2023 thể hiện chất lượng giải quyết khiếu nại lần đầu của các cơ quan nhà nước có chuyển biến tích cực. Về kết quả giải quyết tố cáo có nội dung đúng chiếm tỷ lệ 34,6%, tăng mạnh so với năm 2023 (23,2%). Điều này cho thấy tình hình sai phạm trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức chưa được khắc phục, thậm chí có phần còn nặng nề hơn. Tuy nhiên, số tố cáo tiếp có nội dung đúng chiếm tỷ lệ 17,1%, giảm mạnh so với năm 2023 (33,4%) đã phản ánh chất lượng giải quyết tố cáo lần đầu của các cơ quan hành chính Nhà nước được nâng lên đáng kể.
Theo dự báo của Chính phủ, năm 2025, tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục tiềm ẩn khả năng diễn biến phức tạp. Khiếu nại, tố cáo hành chính liên quan đến đất đai tiếp tục chiếm tỷ lệ lớn, nhất là ở các địa phương đã và đang thực hiện các dự án đầu tư công lớn, có tốc độ đô thị hóa cao và có nhiều dự án đầu tư liên quan đến thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, có khiếu kiện liên quan đến các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, đất nông lâm trường, chế độ chính sách xã hội, lao động, việc làm và liên quan đến nhân sự đại hội các cấp... Trước dự báo này, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ quan tâm, bám sát tình hình, quyết liệt chỉ đạo, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể có tính khả thi, tăng cường trách nhiệm của các cấp, các ngành, chính quyền các địa phương để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, không để xảy ra tình trạng khiếu nại, tố cáo phức tạp.
Hương Giang