Bộ Tư pháp: Họp bàn về sửa đổi, bổ sung một số nhóm tội phạm trong Bộ luật Hình sự

(BNCTW) - Tổ Biên tập Dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đã họp cho ý kiến vào một số nội dung sửa đổi, bổ sung 3 nhóm tội: các tội xâm phạm quyền tự do dân chủ của công dân; các tội phạm về chức vụ và các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, và một số vấn đề về kỹ thuật lập pháp hình sự.  

Quang cảnh cuộc họp

Bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân là một trong những tư tưởng chủ đạo đã được khẳng định mạnh mẽ trong Hiến pháp năm 2013. Đây là cơ sở hiến định cho việc sửa đổi Bộ luật Hình sự (BLHS), theo đó, cần tiếp tục kế thừa những quy định phù hợp, loại bỏ những quy định đã lạc hậu, đồng thời bổ sung các quy định mới nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ các quyền con người, quyền cơ bản của công dân. Bộ luật Hình sự năm 1999 đã dành 01 chương (chương XIII) với 09 điều để quy định các tội phạm quyền tự do, dân chủ của công dân. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng cần mở rộng đối tượng được bảo vệ - không chỉ giới hạn trong các quyền tự do, dân chủ của công dân mà là quyền tự do, dân chủ của cá nhân nói chung, cần phải bổ sung thêm các tội danh cho chương này và điều chỉnh chính sách xử lý đối với nhóm tội này theo hướng nghiêm khắc hơn.

Về việc mở rộng phạm vi các tội phạm tham nhũng ra khu vực tư theo tinh thần Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng, nhiều ý kiến đồng tình việc nên hình sự hóa hành vi tham nhũng trong lĩnh vực tư. Xuất pháp từ thực tiễn về việc xử lý hành vi tham nhũng đối với tài sản doanh nghiệp có phần vốn góp của Nhà nước, trong đó có sự đan xen về sở hữu mà trong nhiều trường hợp không thể tách biệt tài sản, phần vốn góp của Nhà nước với tài sản, phần vốn góp của tư nhân, việc xác định xử lý trách nhiệm hình sự của cá nhân là người có chức vụ, quyền hạn trong loại hình doanh nghiệp này là rất khó khăn. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng để đảm bảo thận trọng trong việc bổ sung hành vi tham nhũng trong lĩnh vực tư và để phù hợp với tình hình Việt Nam, BLHS cần giới hạn phạm vi tội phạm tham nhũng trong lĩnh vực tư chỉ gồm 02 tội là Tham ô tài sản và Nhận hối lộ.

Liên quan đến nội dung sửa đổi, bổ sung các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, các nội dung sau cần được xem xét, nghiên cứu: phạm vi các tội xâm phạm hoạt động tư pháp; mở rộng diện các đối tượng được loại trừ trách nhiệm hình sự đối với tội không tố giác tội phạm; chính sách hình sự; mở rộng phạm vi đối tượng bỏ trốn trong tội thiếu trách nhiệm để người bị giam, giữ trốn quy định tại Điều 301, đối tượng được tha trái pháp luật trong Tội tha trái pháp luật người đang bị tạm giam, giữ và đối tượng được đánh tháo trong Tội đánh tháo người bị giam, giữ, người đang bị dẫn giải, người đang bị xét xử quy định tại Điều 312; sửa đổi, bổ sung tội bức cung và tội dùng nhục hình trên tinh thần cập nhật các hành vi tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình theo tinh thần Công ước Liên hợp quốc về chống tra tấn.