Ủy ban Tư pháp thẩm tra Dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi)

    (BNCTW) - Tiếp tục Phiên họp toàn thể lần thứ 16, trong 02 ngày 31-3 và 01-4, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tiến hành thẩm tra Dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi). Đồng chí Nguyễn Văn Hiện, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp chủ trì Phiên họp.

 

    Tờ trình về Dự thảo Bộ luật nêu rõ: Sau hơn 14 năm thi hành, Bộ luật hình sự (BLHS) năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009) đã có những tác động tích cực đối với công tác phòng, chống tội phạm, bảo vệ và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân.  

Quang cảnh Phiên họp

    Tuy nhiên, kể từ sau khi BLHS năm 1999 được ban hành, tình hình đất nước ta đã có những thay đổi lớn về mọi mặt. Việc thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà nội dung cơ bản là ghi nhận và bảo đảm thực hiện các quyền con người, quyền cơ bản của công dân; chiến lược hoàn thiện hệ thống pháp luật, chiến lược cải cách tư pháp và chủ động hội nhập quốc tế của Việt Nam đã mang lại những chuyển biến lớn, tích cực về kinh tế - xã hội và đối ngoại của đất nước. Bên cạnh đó, tình hình tội phạm nhìn chung vẫn diễn biến hết sức phức tạp với những phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt. Số lượng tội phạm luôn có xu hướng gia tăng, nghiêm trọng hơn cả về quy mô và tính chất, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế, môi trường. Điều này đã làm cho BLHS hiện hành trở nên bất cập không đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn.

 

    Trong quá trình soạn thảo, dự thảo BLHS (sửa đổi) có khá nhiều nội dung đổi mới quan trọng và hết sức phức tạp và còn các ý kiến còn khác nhau, cần được báo cáo Quốc hội tập trung thảo luận như: vấn đề quy định tội phạm và hình phạt trong một số đạo luật chuyên ngành; trách nhiệm hình sự của pháp nhân và phạm vi trách nhiệm hình sự của pháp nhân; hạn chế hình phạt tử hình; bổ sung cơ chế chuyển phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ thành tù trong trường hợp người bị kết án không chấp hành án phạt tiền, án cải tạo không giam giữ; việc phi tội phạm hóa đối với hành vi chuẩn bị phạm tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng; vấn đề loại trừ trách nhiệm hình sự trong khi thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên; vấn đề trách nhiệm hình sự đối với hành vi che giấu tội phạm của những người thân trong gia đình (ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội); vấn đề trách nhiệm hình sự đối với hành vi không tố giác tội phạm của những người thân trong gia đình (ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội), người bào chữa; về việc áp dụng hình phạt trục xuất; chính sách hình sự đối với người chưa thành niên; về bỏ hay giữ tội cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; việc sửa đổi cơ bản chế định án tích và xóa án tích; về việc lấy ý kiến nhân dân đối với dự án BLHS (sửa đổi), lộ trình cho ý kiến và thông qua dự án...