Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII: Bàn các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp, ngày 24-10, các đại biểu Quốc hội làm việc tại tổ thảo luận về: Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2013, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (2011-2015): kết quả thực hiện từ năm 2011 đến nay và phương hướng, giải pháp thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội đến hết năm 2015.

* Tình hình kinh tế - xã hội nước ta đã có chuyển biến tích cực

Qua thảo luận nhiều ý kiến tán thành với nhận định trong Báo cáo của Chính phủ cũng như Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội. Trong điều kiện kinh tế thế giới và trong nước còn khó khăn nhưng dưới sự định hướng, chủ trương kịp thời của Đảng và nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, tình hình kinh tế - xã hội nước ta đã có chuyển biến tích cực, đúng hướng và cơ bản thực hiện được mục tiêu tổng quát năm 2013 là “tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát thấp hơn, tăng trưởng cao hơn năm 2012” và “bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội”. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm, kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn và phải tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và quốc phòng an ninh, đạt được kết quả đó là cố gắng lớn của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Bên cạnh việc nhấn mạnh các kết quả đã được, nhiều đại biểu Quốc hội đã đi sâu phân tích về những mặt còn hạn chế, yếu kém. Đó là kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát nhưng chưa vững chắc; cân đối ngân sách khó khăn, bội chi cao hơn kế hoạch; sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn; nợ xấu còn cao; số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động còn lớn; tăng trưởng GDP chưa đạt kế hoạch (5,4% so với kế hoạch 5,5%). Một số ý kiến đánh giá việc thực hiện tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng còn chậm so với yêu cầu. Công tác triển khai thực hiện 3 đột phá chiến lược còn chậm; cải cách thể chế chưa đồng bộ, chưa có cơ chế chính sách đột phá thúc đẩy phát triển.

Các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ

Trong lĩnh vực văn hoá, xã hội, một số ý kiến cho rằng vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Công tác giải quyết việc làm chưa đạt kế hoạch; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số; khoảng cách giàu - nghèo còn lớn. Nhiều ý kiến đại biểu thể hiện sự lo lắng khi công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân nhiều mặt còn hạn chế. Liên tục thời gian gầy đây xảy ra một số vụ việc gây bức xúc trong xã hội; việc khắc phục tình trạng quá tải bệnh viện còn chậm....

Nhiều ý kiến cũng đề nghị Báo cáo của Chính phủ cần tập trung đi sâu phân tích để làm rõ những mặt còn tồn tại, hạn chế, yếu kém, gây bức xúc trong nhân dân. Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh chỉ ra rằng báo cáo của Chính phủ chưa đi sâu phân tích những hạn chế, bất cập, đặc biệt là những vấn đề xã hội đang bức xúc hiện nay. Đại biểu cho rằng Quốc hội cần có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc giám sát thực thi pháp luật, xiết chặt kỷ cương từ Trung ương đến địa phương.

* Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược

Qua thảo luận, nhiều ý kiến tán thành với mục tiêu Chính phủ đề xuất, trong đó tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; phục hồi tăng trưởng và nâng cao chất lượng hiệu quả sức cạnh tranh; đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, cải thiện đời sống nhân dân.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) cho rằng cùng với việc kiên định thực hiện 3 đột phá chiến lược, đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, đại biểu đề nghị cần quan tâm hơn tới tái cơ cấu khu vực dân doanh. Đại biểu cho rằng cần có chính sách hỗ trợ để tạo sự đồng bộ trong tổng thể nền kinh tế. Đại biểu cũng đề nghị cần tái cơ cấu nền nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới để tạo ra những sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường. Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng điều mấu chốt đó là việc tạo dựng niềm tin trong dân bằng các chính sách, cam kết của nhà nước, đặc biệt là cam kết ổn định về lãi suất để người dân yên tâm vay vốn, đầu tư cho sản xuất kinh doanh. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) đề xuất cần thành lập ủy ban quốc gia về tái cơ cấu; trong ủy ban này ngoài Chính phủ còn cần sự tham gia của Quốc hội và các chuyên gia. Đại biểu cho rằng năm 2014 cần thiết lập ủy ban này với những quy chế, quyền hạn cụ thể. Về vấn đề tái cơ cấu, đại biểu Đinh Xuân Thảo (Hà Nội) đánh giá tái cơ cấu đầu tư, trọng tâm là lĩnh vực đầu tư công chưa có chuyển biến nhiều. Đại biểu đề nghị, Chính phủ cần phân tích rõ vấn đề này để Quốc hội xem xét. Đại biểu Võ Thị Dung (TP Hồ Chí Minh) cho rằng song song với việc thực hiện 3 đột phá chiến lược cần có kế hoạch sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực kết hợp với phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới...

*Còn hạn chế trong lĩnh vực văn hóa- xã hội

Các ý kiến phát biểu tại phiên thảo luận sáng nay đều thể hiện sự lo lắng trước những mặt còn hạn chế trong lĩnh vực văn hoá, xã hội.

Đại biểu Võ Thị Dung cho rằng nhiều nội dung trong Báo cáo của Chính phủ đã đưa ra nhận định nhưng phân tích nguyên nhân chưa đủ rõ và cụ thể; các đánh giá về lĩnh vực xã hội chưa sâu sắc, thấu đáo. Đại biểu dẫn chứng Báo cáo của Chính phủ nhận định khoảng cách giàu nghèo lớn như chưa phân tích để thấy được khoảng cách đó đang ở mức độ nào và các giải pháp để hạn chế khoảng cách này chưa rõ ràng, khả thi.

Trên cơ sở tán thành với các nhóm giải pháp mà Chính phủ nêu, đại biểu Võ Thị Dung cho rằng cùng với việc chú trọng thông tin tuyên truyền để tăng đồng thuận xã hội cần quan tâm việc gây dựng lòng tin của nhân dân bằng các hành động của bộ máy nhà nước chính quyền các cấp.

Nhiều ý kiến cũng phản ánh tình trạng còn sự bất cập trong hệ thống pháp luật, cụ thể là việc chậm ban hành các văn bản pháp luật dẫn đến khó thực hiện, chậm áp dụng, khiến luật khó đi vào cuộc sống. Đây cũng là những bất cập đã được nêu nhiều lần, cần có giải pháp giải quyết khắc phục. Một số ý kiến cũng đề xuất cần có chính sách thúc đẩy thực hiện chương trình nhà ở xã hội - một trong những vấn đề nhân dân rất quan tâm. Các ý kiến khác đề nghị cần có những giải pháp quyết liệt hơn nữa trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí; thực hiện cải cách hành chính. Nhiều ý kiến tỏ ý lo ngại trước thực trạng xuống cấp đạo đức của một bộ phận trong xã hội, đặc biệt vụ việc vừa xảy ra tại thẩm mỹ viện Cát Tường đang gây luồng bức xúc trong nhân dân...

Trong buổi thảo luận sáng nay, các đại biểu Quốc hội đã tập trung phân tích các chỉ tiêu không hoàn thành kế hoạch, hạn chế, yếu kém các nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhiệm vụ và giải pháp khắc phục trong thực hiện các chỉ tiêu kinh tế xã hội; những kết quả đạt được; khó khăn, hạn chế trong thực hiện 3 khâu đột phá chiến lược...

* Phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành

Qua thảo luận, một số ý kiến thẳng thắn nhìn nhận công tác quản lý nhà nước còn nhiều mặt chưa tốt. Việc tổ chức thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đã có nhiều cố gắng nhưng còn chậm, hiệu quả chưa cao. Đại biểu Ngô Văn Dụ (Vĩnh Phúc) đánh giá quản lý nhà nước là vấn đề luôn được coi trọng nhưng vẫn còn có sự lơi lỏng trong quản lý. Dẫn chứng một số vụ việc cụ thể gây bức xúc trong dư luận thời gian gần đây, đại biểu nêu lên một hiện trạng đó là khi để xảy ra sự việc gây hậu quả không tốt thì các cơ quan chức năng mới đi kiểm tra xem xét tình hình. Điều này cho thấy việc chưa chủ động nắm tình hình mà vẫn còn “chạy” theo vụ việc của các cơ quan chức năng.

Đại biểu Ngô Văn Dụ cho rằng công tác quản lý doanh nghiệp hiện vẫn còn lúng túng. Nhấn mạnh việc ủng hộ quan điểm đã được nêu trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 là “Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo”, đại biểu cho rằng cần có sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động. Với tư cách giữa vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, theo đại biểu phải khẳng định được bằng mọi biện pháp nâng cao hiệu quả sử sụng nguồn vốn nhà nước; đồng thời phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành trong công tác quản lý… Đại biểu Lê Thị Nguyệt (Vĩnh Phúc) nêu lên những lo lắng trong công tác quản lý nhà nước liên quan tới nhiều vấn đề đang được nhân dân quan tâm như thực phẩm không an toàn, vấn đề giá cả; tình trạng quá tải tại các bệnh viện công… Đại biểu đề nghị cần tăng cường trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong công tác chỉ đạo điều hành, giải quyết dứt điểm để không gây bức xúc trong nhân dân.

* Lồng ghép nguồn lực trong thực hiện xóa đói giảm nghèo

Khẳng định lĩnh vực văn hóa, xã hội trong năm 2013 đã đạt được những kết quả đáng mừng, tuy nhiên đại biểu Lê Thị Công (Bà Rịa- Vũng Tàu) vẫn còn lo ngại về công tác tuyển sinh của các cấp học còn thấp; tình trạng chênh lệch giới tính khi sinh vẫn còn tồn tại ở nhiều nơi; vấn đề chăm sóc sức khỏe nhân dân đã được quan tâm nhưng tuổi thọ trung bình chưa đạt kế hoạch; khoảng cách giàu nghèo còn khá xa; sinh viên ra trường thất nghiệp, thiếu việc làm còn nhiều... Đại biểu đề nghị báo cáo của Chính phủ cần chỉ ra được nguyên nhân của những vấn đề này; tập trung phân tích sâu để có những giải pháp phù hợp.

Một số ý kiến tại phiên thảo luận đánh giá thời gian quan công tác xóa đói giảm nghèo, đặc biệt là đối với vùng khó khăn, vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm và bước đầu đã có những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng công tác lồng ghép các chương trình giảm nghèo trên cùng một địa bàn còn yếu dẫn đến hệ quả là manh mún nguồn lực, đầu tư dàn trải ít chất lượng. Đại biểu Lê Thị Nguyệt đề nghị cần rà soát lại tất cả các nguồn lực đầu tư cho công tác xóa đói giảm nghèo, trên cơ sở đó có sự lồng ghép để tăng hiệu quả của chương trình…

* Hướng tới phát triển nền nông nghiệp bền vững

Đại biểu Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình) cho rằng để thực hiện được các mục tiêu chiến lược mà Quốc hội, Chính phủ đặt ra trong phát triển kinh tế -xã hội năm 2014 cần tính đến yếu tố bền vững trong tăng trưởng. Trong đó, tình hình phát triển sản xuất của các doanh nghiệp trong nước, mảng nông nghiệp, nông dân, nông thôn là những vấn đề quan trọng. Đại biểu phân tích: trong quá trình khủng hoảng của nền kinh tế, nông nghiệp, nông dân, nông thôn chính là cứu cánh cho nền kinh tế. Việt Nam có lượng xuất khẩu gạo lớn trên thế giới nên cần đánh giá cao vai trò của nông nghiệp...

Đại biểu kiến nghị Chính phủ cần tập trung cao độ cho khuyến khích sản xuất trong nước đối với các doanh nghiệp, hộ nông nhiệp, làng nghề truyền thống bằng các chính sách cụ thể về tài chính, ngân hàng, miễn giảm thuế, giãn nợ... để khu vực sản xuất này phát triển, tăng trưởng. Bên cạnh đó, Chính phủ cần có các giải pháp kích thích tiêu dùng cho người dân để tạo điều kiện cho sản xuất trong nước phát triển; xây dựng tiêu chí đánh giá các sản phẩm trong nước chất lượng cao...

Cũng quan tâm đến vấn đề phát triển nông nghiệp, đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận) nêu rõ hiện nay giá vật tư tăng cao trong khi phân đạm không chuẩn, thuốc trừ sâu giả khá phổ biến, ảnh hưởng đến năng suất sản phẩm, thu nhập của người nông dân không đủ cho chi phí sản xuất kinh doanh, không có tích lũy để tái đầu tư... Đại biểu kiến nghị Chính phủ cần có các cơ chế, chính sách hỗ trợ hiệu quả hơn cho nông dân như: cung cấp giống chất lượng cao, vay vốn hoặc trợ giá mua máy móc nông nghiệp, cung cấp thông tin về giá cả, thị trường để người nông dân có định hướng sản xuất phù hợp, nâng cao giá trị hàng hóa nông sản.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần chỉ đạo các ngành chức năng tập trung kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán phân bón, thuốc thú y, thuốc trừ sâu, thức ăn gia súc giả; hỗ trợ đào tạo nghề hiệu quả hơn cho nông dân; quan tâm tháo gỡ khó khăn cho người dân tiêu thụ, mua bán sản phẩm, hỗ trợ liên kết tiêu thụ nông sản hàng hóa…

Đặt vấn đề hiện nay thách thức và rủi ro trong ngành nông nghiệp là rất lớn, đại biểu Lê Thị Công (Bà Rịa – Vũng Tàu) kiến nghị Chính phủ cần triển khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp nhằm hướng tới nền nông nghiệp phát triển bền vững, phát triển khoa học công nghệ cao, cơ chế hóa cao tạo ra giá trị cao, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm thu nhập cho người nông dân, chuyển từ sản xuất hàng hóa có giá trị thấp, thị trường hẹp sang thị trường có giá trị cao. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần phát triển khoa học công nghệ, tăng đầu tư, áp dụng khoa học công nghệ cho sản xuất, tập trung đầu tư cho ngành hàng có lợi như lúa, gạo, cá basa; xây dựng hệ thống cảnh báo nhằm nâng cao năng lực cảnh báo, hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường, nâng cao vai trò giám sát cộng đồng với dịch vụ công và các hoạt động sử dụng nguồn lực chung…

Theo dự kiến chương trình, sáng 25-10, các đại biểu Quốc hội tiếp tục làm việc tại tổ, thảo luận về tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2013, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2014; sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2011-2015; phương án phát hành trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016.

(Theo TTXVN)