Kết quả công tác năm 2017 của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương

Năm 2017, Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương (Ban Chỉ đạo) đã bám sát các chủ trương, đường lối của Đảng, tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp và Chương trình trọng tâm công tác cải cách tư pháp nhiệm kỳ 2016-2021; tiến hành kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp tại các địa phương. Kịp thời triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ phát sinh theo yêu cầu của Bộ Chính trị và các cơ quan, tổ chức có liên quan; triển khai thực hiện các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế về tư pháp.

Ban đã lãnh đạo, chỉ đạo việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách tư pháp trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, Luật trợ giúp pháp lý, Luật Luật sư, Luật lý lịch tư pháp, Luật tương trợ tư pháp.

Đồng thời, chỉ đạo việc xây dựng các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật tố tụng dân sự, Luật tố tụng hành chính, Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam... Chỉ đạo việc nghiên cứu, thể chế hóa các chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp trong các dự án luật có liên quan đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 của Quốc hội.

Đoàn công tác Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương làm việc tại tỉnh Long An tháng 8-2017

Lãnh đạo, chỉ đạo việc rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy trong nội bộ các cơ quan được giao thực hiện các hoạt động tư pháp. Phân định thẩm quyền quản lý hành chính với trách nhiệm, quyền hạn tư pháp; nghiên cứu xây dựng cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan, tổ chức trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đẩy mạnh cải cách hành chính trong các hoạt động tư pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận công lý, thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.

Lãnh đạo, chỉ đạo việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức luật sư, trợ giúp pháp lý, công chứng, giám định tư pháp, thừa phát lại. Triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển nguồn nhân lực tham gia hoạt động trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp. Nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách nhằm phát huy vai trò tự quản của các tổ chức xã hội nghề nghiệp của Luật sư, Công chứng viên và những người hoạt động trong các tổ chức bổ trợ tư pháp đã được xã hội hóa; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức luật sư và bổ trợ tư pháp.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 17-4-2015 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện các đề án về vị trí việc làm, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị; tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực thực thi nhiệm vụ. Kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) gắn với việc triển khai thực hiện các đề án về phòng, chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp nhằm đề cao trách nhiệm, đạo đức công vụ của cán bộ, công chức; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Chỉ đạo việc đổi mới phương thức hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; tăng cường giám sát chuyên đề về việc chấp hành các quy định của pháp luật trong từng lĩnh vực hoạt động tư pháp; kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nghị quyết, kết luận sau khi tiến hành giám sát. Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc tiếp công dân, tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; tăng cường tính công khai, minh bạch, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân về hoạt động tư pháp.

Lãnh đạo, chỉ đạo triển khai tổ chức thực hiện các hiệp định, điều ước, thỏa thuận quốc tế về tư pháp đã ký kết hoặc tham gia. Tiếp tục đàm phán, ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp, dẫn độ, chuyển giao người bị kết án phạt tù và các thỏa thuận về hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm với các nước. Tích cực triển khai thực hiện các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế theo kế hoạch đã được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Tăng cường sự phối hợp chung trong hoạt động phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm có yếu tố nước ngoài và khủng bố quốc tế.

Tiếp tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền quan tâm bố trí ngân sách xây dựng trụ sở làm việc của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và cơ quan thi hành án dân sự (nhất là các đơn vị chưa có trụ sở đang phải đi thuê, mượn). Đầu tư ngân sách phục vụ việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tư pháp, từng bước xây dựng Tòa án điện tử, tạo điều kiện cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân gửi giấy tờ, tài liệu đến Tòa án và tìm hiểu các bản án, quyết định của Tòa án qua mạng thông tin điện tử. Xây dựng Đề án về việc chuẩn bị cơ sở vật chất, bộ máy, cán bộ thực hiện việc ghi âm, ghi hình có âm thanh việc hỏi cung bị can theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền đường lối của Đảng về cải cách tư pháp và các quy định của pháp luật về hoạt động tư pháp; định kỳ tổ chức kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình triển khai thực hiện. Triển khai nghiên cứu, tổng kết phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp, cải cách tư pháp theo yêu cầu của Bộ Chính trị và Ban Chỉ đạo xây dựng đề án Trung ương VI.

Ban đã chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng ở Trung ương xây dựng một số đề án, báo cáo nhằm tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp. Cụ thể là: Chỉ đạo Bộ Quốc phòng xây dựng Đề án “Đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp trong Quân đội”; Bộ Công an xây dựng Đề án “Đổi mới công tác thi hành án hình sự”; Liên đoàn Luật sư Việt Nam xây dựng Đề án “Phát triển đội ngũ luật sư và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của luật sư”; Hội Luật gia Việt Nam xây dựng Báo cáo “Kết quả hợp tác với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc về việc khảo sát, đánh giá chỉ số công lý và phương hướng xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chỉ số tư pháp”.

Giao Văn phòng Ban Chỉ đạo tổ chức nghiên cứu quá trình đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp, cải cách tư pháp; xây dựng "Báo cáo tổng kết việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng về công tác cải cách tư pháp" gửi Ban Chỉ đạo đề án Trung ương 6 và Ban Tổ chức Trung ương tổng hợp trình Bộ Chính trị. Đồng thời, xây dựng báo cáo kết quả tuyên truyền, quán triệt, thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về công tác nhân quyền và việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ bảo vệ quyền con người, quyền công dân của các cơ quan, tổ chức được giao thực hiện các nhiệm vụ tư pháp gửi Ban Chỉ đạo tổng kết công tác nhân quyền tổng hợp, báo cáo Ban Bí thư.

Chỉ đạo việc tổng kết mô hình tổ chức, hoạt động của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương qua các nhiệm kỳ, đề xuất mô hình tổ chức, hoạt động của Ban Chỉ đạo thời gian tới; xây dựng báo cáo gửi Ban Tổ chức Trung ương và Bộ Chính trị. Báo cáo nêu trên đã cung cấp đầy đủ thông tin về tổ chức, hoạt động của Ban Chỉ đạo, giúp Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Chính trị đề xuất với Ban Chấp hành Trung ương thảo luận, ban hành Nghị quyết về việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Chỉ đạo triển khai thực hiện các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế theo kế hoạch đã được Thường trực Ban Bí thư phê duyệt. Cụ thể là: Tổ chức 01 đoàn công tác của Ban Chỉ đạo đi nghiên cứu thực tiễn tổ chức, hoạt động tư pháp và kinh nghiệm cải cách tư pháp tại Nhật Bản, Hàn Quốc. Giao Văn phòng Ban Chỉ đạo làm việc với đại diện Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, đề xuất các nội dung hợp tác, triển khai thực hiện thỏa thuận về thúc đẩy quyền con người và cải cách tư pháp nêu trong Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ; tổ chức Hội thảo quốc tế về pháp luật hình sự và tố tụng tư pháp Việt Nam - Hoa Kỳ. Quá trình triển khai thực hiện các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế về tư pháp đều chấp hành nghiêm túc Chỉ thị số 39-CT/TW, ngày 09-12-2009 của Ban Bí thư về hợp tác với nước ngoài trong lĩnh vực pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp; bảo đảm yêu cầu đối ngoại, phục vụ việc triển khai thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp.

Chỉ đạo Ban Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Nhà nước "Quyền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam" nghiên cứu, xác định rõ nội hàm và những đặc trưng của quyền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đánh giá những ưu điểm, hạn chế trong quá trình thực hiện quyền tư pháp ở Việt Nam thời gian qua; đề xuất, kiến nghị phương hướng tổ chức thực hiện quyền tư pháp trong thời gian tới. Đề tài đã được nghiệm thu trong tháng 11-2017, được Hội đồng nghiệm thu cấp Nhà nước đánh giá xuất sắc.

Ban Chỉ đạo đã thành lập 08 đoàn công tác do các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo làm trưởng đoàn đi kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách tư pháp tại địa phương. Kết quả kiểm tra đã giúp Ban Chỉ đạo nắm vững tình hình triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp tại địa phương; kịp thời biểu dương những địa phương, đơn vị triển khai thực hiện tốt; đôn đốc những đơn vị chậm triển khai và cho ý kiến chỉ đạo việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp theo đúng đường lối của Đảng.

Nguyễn Văn Đoàn