Hơn 100 luật sư, luật gia thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dân đi khiếu nại, tố cáo

Sáng 8-12, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam phối hợp Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ (TTCP), Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị về luật sư, luật gia tham gia tư vấn pháp lý miễn phí tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương.

Tham dự có trên 100 luật sư, luật gia tham gia tư vấn pháp lý cho công dân đến khiếu nại, tố cáo tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương.

Hội nghị là một trong những hoạt động thuộc Chương trình phối hợp giữa Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tư pháp, TTCP,  Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam về giám sát và nâng cao hiệu quả việc giải quyết, khiếu nại, tố cáo ở cơ sở, đã được ký kết ngày 11-11-2014.

Quang cảnh Hội nghị

Theo Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, thực hiện Chương trình phối hợp, từ ngày 14-7 đến 24-9-2015, Liên đoàn luật sư Việt Nam đã phối hợp với TTCP thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý cho người dân tại Trụ sở tiếp dân Trung ương tại số 1, Ngô Thì Nhậm, quận Hà Đông, Hà Nội. Đã có 100 luật sư tham gia trong 50 ngày làm việc hành chính. Kết quả đã tiếp xúc hơn 600 lượt công dân để thực hiện trợ giúp pháp lý, tuyên truyền giải thích pháp luật.

Thực tế có tới 60% việc khiếu kiện đã hết thẩm quyền, không đúng pháp luật, chỉ khoảng 40% là khiếu kiện đúng cơ sở. Vì vậy, nếu được tư vấn thì người dân sẽ nhận ra cần kết thúc việc khiếu kiện. Đã có một số trường hợp sau khi nói chuyện với luật sư thì đã không khiếu kiện nữa. Thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, luật sư cũng phát hiện một số việc giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền chưa phù hợp với pháp luật, luật sư hướng dẫn người dân kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ luật sư đã thực hiện nghiêm túc các quy chế làm việc tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương, đồng thời luật sư hoạt động nghề nghiệp trên cơ sở của luật pháp, luôn trung thực, khách quan vì công lý, công bằng để tư vấn và cung cấp dịch vụ pháp lý.

Khó khăn của việc trợ giúp  pháp lý miễn phí trong khiếu nại, tố cáo là các vụ việc tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương thường đã được các cơ quan giải quyết qua nhiều cấp, kéo dài nhiều năm. Tính chất vụ việc phức tạp, nhạy cảm, do đó khi trợ giúp pháp lý cho người dân, luật sư cũng không thể nắm bắt hết và hiểu bản chất thấu đáo các vụ việc trong thời gian ngắn. Nhưng luật sư vẫn phải đưa ra những tư vấn ngay cho người dân, vì thế vẫn còn có trường hợp cùng 1 vụ việc nhưng 2 luật sư trợ giúp pháp lý ở 2 ngày khác nhau có 2 ý kiến tư vấn khác nhau. Nguyên nhân là chưa có cơ chế thông tin giữa các luật sư tham gia tư vấn với nhau, dẫn đến sự hiểu nhầm của người dân đối với các luật sư.

Tại Hội nghị, các luật sư tham gia trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật cũng cho rằng người dân sau khi được trợ giúp pháp lý của luật sư luôn mong muốn luật sư tiếp tục nhận hồ sơ để tư vấn tiếp, nhưng nếu nhận hồ sơ mà không giúp được người dân thì họ sẽ cho rằng luật sư và Liên đoàn Luật sư không làm tròn bổn phận. Có đến 70%-80% người dân khiếu kiện tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương là khiếu kiện tranh chấp về đất đai, những mâu thuẫn về thẩm quyền cấp, thu hồi đất, về giải phóng mặt bằng… trong khi không phải luật sư nào cũng có thể đáp ứng việc trợ giúp pháp lý có chất lượng ngay về lĩnh vực đó…

Liên đoàn Luật sư cho biết, khi tham gia trợ giúp công dân về khiếu nại tố cáo, thời gian tư vấn này sẽ được trừ vào thời gian trợ giúp pháp lý bắt buộc của luật sư trong năm 2016 (8h/1 năm). Các luật sư sẽ tham gia trợ giúp pháp lý theo sự phân công của Liên đoàn Luật sư. Liên đoàn sẽ phối hợp với Thanh tra Chính phủ  để tập huấn cho các luật sư về tư vấn pháp luật trong lĩnh vực đất đai. Liên đoàn cũng sẽ cấp giấy chứng nhận cho luật sư tham gia trợ giúp pháp lý. Đối với những vụ việc kéo dài nhiều năm, cơ quan Thanh tra Chính phủ đưa hồ sơ tài liệu cho luật sư nghiên cứu trước sau đó hẹn công dân có đơn để luật sư trao đổi, biết thông tin chi tiết, từ đó tìm hướng giải quyết tốt nhất cho công dân.

Thời gian tới, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Thanh tra Chính phủ xây dựng Đề án tiếp tục phối hợp để các luật sư tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương ở thành phố Hà Nội, sau đó sẽ tính đến triển khai trợ giúp pháp lý ở Trụ sở tiếp công dân Trung ương tại thành phố Hồ Chí Minh. Đề án đã xác định trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và Liên đoàn Luật sư Việt Nam trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương, nhằm thực hiện được mục tiêu: giảm 20%-30% số vụ việc khiếu nại, tố cáo của người dân tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương sau khi được luật sư tư vấn.

Theo Trưởng Ban tiếp dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp qua tư vấn miễn phí cho thấy, sự có mặt của các luật sư khiến cho việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của 9 cơ quan Trung ương ở Trụ sở tiếp dân khách quan hơn; không có nghi ngại của xã hội là “luật sư quốc doanh”.  Vì vậy, các bên đã đồng ý triển khai nhân rộng từ năm 2016. Trước mắt, để phục vụ sự kiện chính trị lớn là Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 12, việc thực hiện tư vấn pháp lý ở Trụ sở tiếp dân công Trung ương sẽ được  tập trung đẩy mạnh từ 15-12-2015./.

 Trung Anh

(Báo Điện tử Đảng Cộng sản)