Hải Phòng: Kết quả thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam

10 năm qua, việc triển khai, thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến 2020 trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Nhận thức và sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và xã hội đối với công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật (QPPL); công tác thi hành pháp luật có chuyển biến tích cực. Chất lượng công tác xây dựng thể chế, theo dõi, kiểm tra thi hành pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, các hoạt động bổ trợ tư pháp từng bước được nâng cao. Nhận thức và ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân được nâng lên; góp phần quan trọng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế của thành phố.

UBND thành phố đã ban hành 492 văn bản QPPL để tổ chức thi hành, cụ thể hóa các văn bản QPPL của các cơ quan Trung ương trên địa bàn thành phố (đến nay thành phố đã xử lý104 văn bản hết hiệu lực). Các văn bản do UBND thành phố ban hành đã kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước; phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội của thành phố. Nội dung văn bản bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật. Công tác xây dựng, ban hành, kiểm tra, rà soát văn bản QPPL đi vào nền nếp và có bước phát triển mới. Việc triển khai, thực hiện các văn bản QPPL sau khi ban hành bảo đảm theo quỵ định pháp luật, đáp ứng nhiệm vụ quản lý, điều hành của các cơ quan nhà nước ởđịa phương. Việc thực hiện quy trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND năm 2004 đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Điểm cầu Hải Phòng dự một hội nghị trực tuyến của Chính phủ

Hàng năm, thành phố đều ban hành các kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật, như: Quyết định số 848/QĐ-UBND ngày 15/5/2013 về việc ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2013 trên địa bàn thành phố Hải Phòng- xác định lĩnh vực theo dõi trọng tâm: Thi hành pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử đụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, thi hành pháp luật về quản lý trật tự xây dựng đô thị; Kế hoạch số 1364/KH-UBND ngày 06/3/2014 về theo dõi tình hình theo dõi thi hành pháp luật năm 2014 trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Thực hiện Quyết định số 1108/QĐ-BTP ngày 20/5/2014 do Bộ Tư pháp ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật về an toàn thực phẩm theo chuỗi sản phẩm rau, củ, quả, chè; Ngày 15/7/2014, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật về an toàn thực phẩm theo chuỗi sản phẩm rau, củ, quả, chè trên địa bàn thành phố Hải Phòng.

Năm 2015, UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 1469/KH-UBND về theo dõi tình hình theo dõi thi hành pháp luật năm 2015; trong đó xác định lĩnh vực theo dõi trọng tâm là thi hành pháp luật về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Trên cơ sở Kế hoạch của UBND thành phố, các sở, ngành, UBND các quận, huyện đã chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện các nội dung theo dõi thi hành pháp luật của ngành, địa phương mình quản lý.

Về cơ bản, việc áp dụng pháp luật trên địa bàn thành phố đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật, giải quyết được các yêu cầu thực tế đang đặt ra. Đối với những vụ việc phức tạp, UBND thành phố đã chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với các cơ quan để hướng dẫn áp dụng pháp luật đúng đắn, kịp thời; nhiều vụ việc quan trọng thành phố đã xin chủ trương, ý kiến của các cơ quan Trung ương trước khi thực hiện; đảm bảo sự thống nhất cao trong nhận thức và tổ chức thực hiện.

Các Phòng Tư pháp tích cực phát huy vai trò trong việc tư vấn giúp UBND cùng cấp giải quyết các vụ việc có vướng mắc về pháp luật, đảm bảo giải quyết trên cơ sở vận dụng đúng đắn chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước.

UBND thành phố thường xuyên chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm pháp luật đối với cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố đảm bảo các quy định của pháp luật được thực hiện nghiêm. UBND thành phố đã trình HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 1l/2007/NQ-HĐND ngày 25-9-2007 về một số giải pháp phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. UBND thành phố đã ban hành nhiều văn bản để củng cố, kiện toàn cơ cấu tổ chức của cơ quan thanh tra thành phố như: Quy định về chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Thanh tra thành phố; kiện toàn tổ chức Thanh tra Sở Xây dựng...

Trong 10 năm, Thanh tra thành phố tiến hành 161 cuộc thanh tra kinh tế - xã hội, phát hiện sai phạm và kiến nghị xử lý, xử lý thu hồi về cho ngân sách nhà nước 95,529 tỷ đồng và hơn 2.000ha đất; đã thu hồi cho ngân sách nhà nước 50,63 tỷ đồng, kiến nghị khác 44,917 tỷ đồng. Thanh tra thành phố tham mưu UBND thành phố giải quyết 198 vụ việc khiếu nại, tố cáo; qua giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị đã bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho hơn 100 hộ gia đình, cá nhân hơn 5,2 tỷ đồng.

Công an thành phố tiếp nhận hàng chục nghìn đơn, tin báo về tội phạm (riêng từ năm 2012 đến năm 2014: tiếp nhận 4725 đơn, tin báo); đã thực hiện phân loại và giải quyết theo thẩm quyền. Từ năm 2005 đến tháng 6-2014, có 20.556 vụ án đã, đang bị khởi tố, điều tra với 31.799 bị can; đã kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 14.091 vụ với 23.046 bị can; đình chỉ điều tra 308 vụ với 384 bị can; tạm đình chỉ điều tra 1.710 vụ với 1.279 bị can.

Thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TU ngày 05-3-2004 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân; Chỉ thị số 16- CT/TU về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền miệng trong tình hình mới của Ban Thường vụ Thành ủy. UBND thành phố đã ban hành nhiều quyết định, đề án, chương trình, kế hoạch về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật dài hạn, hàng năm để tổ chức thực hiện. Đã tổ chức hàng trăm đợt tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị, lồng ghép tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân; thường niên tổ chức cuộc thi tuyên truyền cổ động trực quan toàn thành phố để phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương; tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn nghiệp vụ; hướng dẫn các quận, huyện tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn tại cơ sở, trong đó có nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật thiết thực, hiệu quả; phát hành nhiều tài liệu với số lượng hàng chục nghìn bản tuyên truyền về cơ sở. Các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp đã tổ chức biểu diễn hàng nghìn buổi tuyên truyền phục vụ nhân dân trong đó có nhiều chương trình, vở diễn lồng ghép nội dung tuyên truyền pháp luật hiệu quả đến nhân dân.

Báo Hải Phòng thường xuyên giới thiệu nội dung văn bản pháp luật mới ban hành qua chuyên mục giải đáp pháp luật, hộp thư bạn đọc trên báo Hải Phòng hằng ngày, Hải Phòng cuối tuần và Báo Hải Phòng dành cho ngoại thành, hải đảo. Đài Phát thanh và Truyền hình Hài Phòng và hệ thống Đài phát thanh các quận, huyện thường xuyên đưa các chương trình tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trên sóng phát thanh và truyền hình. Mỗi tuần, Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố đều có chương trình chuyên đề Nhà nước và pháp luật với thời lượng 30 phút. Từ năm 2006 đến nay, Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng đã xây dựng hàng nghìn chương trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Đồng thời, Đài cũng duy trì đều đặn các chuyên mục: Bạn nghe đài, Hộp thư Truyền hình, Pháp luật và cuộc sống để phục vụ nhân dân... Báo An ninh Hài Phòng thường xuyên giới thiệu nội dung văn bản pháp luật, thông tin về tình hình thi hành pháp luật ở địa phương đến cán bộ, chiến sĩ và nhân dân; xây dựng các chuyên mục “Chuyện cảnh giác”, “Điều tra theo đơn thư bạn đọc”, “Cảnh báo tai nạn giao thông”, “Vấn đề dư luận quan tâm”... được đông đảo người dân quan tâm khai thác, tìm hiểu.

Thành phố hiện có 62 báo cáo viên pháp luật cấp thành phố, 236 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 1.088 tuyên truyền viên pháp luật, 2.508 tổ hòa giải với 14.127 hòa giải viên. Đây là kênh quan trọng và tích cực trong việc chuyển tải các quy định của pháp luật đến nhân dân, nên được thành phố chỉ đạo kiện toàn, bổ sung ngay trong từng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hàng năm.

Công tác đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực làm công tác pháp luật được UBND thành phố quan tâm chỉ đạo thực hiện. Thành phố phối hợp với trường Đại học Luật Hà Nội quản lý, tổ chức thi tốt nghiệp và cấp bằng cho 01 lớp đại học luật tại chức với trên 200 học viên; phối hợp với trường Đại học Luật Hà Nội quản lý, bế giảng lớp Cao học Luật khoá I tại Hải Phòng, đáp ứng yêu cầu nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ nòng cốt. Chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với Trung tâm Giáo dục thường xuyên thành phố và Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Thuỷ Nguyên tuyển sinh, khai giảng, giảng dạy 02 lớp Trung cấp Luật cho cán bộ cơ sở ở Hải Phòng. Công tác đào tạo, bồi dưỡng không chỉ bổ sung đội ngũ cán bộ pháp lý cho thành phố mà còn góp phần nâng cao trình độ cho cán bộ chính quyền cơ sở…

Hoàng Nga

(Văn phòng Quốc hội)