Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến các bên nhằm hoàn thiện xây dựng Dự thảo Báo cáo nghiên cứu “Áp dụng cơ chế kiểm soát nội bộ và bộ quy tắc ứng xử tại các doanh nghiệp Việt Nam: Thực trạng và một số khuyến nghị”.

 

    Hoạt động này là một trong các hoạt động trọng tâm của Sáng kiến Liêm chính giữa Doanh nghiệp (DN) và Chính phủ - GBII thuộc Đề án 12 được tài trợ thông qua Dự án vùng “Thúc đẩy Môi trường Kinh doanh Công bằng ở ASEAN” do UNDP triển khai với sự hỗ trợ tài chính từ Quỹ Thịnh vượng Vương quốc Anh.

Các diễn giả tại hội thảo

    Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho rằng, khi các hệ thống kiểm soát và tuân thủ của DN không được áp dụng hoặc không thực hiện đúng chức năng thì các hành vi xấu dễ có cơ hội này sinh trong các công ty và vượt ra ngoài biên giới thông qua các chuỗi cung ứng, đầu tư và thương mại toàn cầu.

 

    Tại Hội thảo các đại biểu đã chia sẻ kết quả Báo cáo nghiên cứu áp dụng cơ chế kiểm soát nội bộ và bộ quy tắc ứng xử tại các DN. Báo cáo là kết quả thu được từ 239 DN tham gia cuộc khảo sát và 40 DN tham gia vào các cuộc phỏng vấn sâu đã cho thấy một tỉ lệ lớn các DN còn hiểu chưa đúng hoặc chưa đầy đủ về khái niệm kiểm soát nội bộ và bộ quy tắc ứng xử. Cụ thể, có nhiều DN cho rằng kiểm soát nội bộ chỉ đơn thuần là trách nhiệm của kiểm soát viên nội bộ chứ không phải  là vấn đề quản trị DN. Trong số đó, chỉ có 50%-60% DN cho thấy họ hiểu rõ về kiểm soát nội bộ và bộ quy tắc ứng xử cũng như vai trò quan trọng đối với sự phát triển bền vững của DN. Kết quả nghiên cứu phần nào đã phản ánh rõ những mặt hạn chế hay thậm chí không hiệu quả trong công tác quản lý nói chung. Ngoài ra, tại các công ty có quy mô lớn, vai trò của ban kiểm soát hoạt động còn khá hình thức, chưa thể hiện rõ chức năng nhiệm vụ yêu cầu cao về tính độc lập mà thực tế lại phụ thuộc rất lớn vào hội đồng quản trị và ban điều hành vì cho rằng ban kiểm soát vẫn là cấp dưới. Các báo cáo vi phạm trong quản trị DN vừa qua đã phần nào khẳng định hầu hết các vụ việc liên quan gần đây xẩy ra là hậu quả của năng lực kiểm soát nội bộ và sự tuân thủ bộ quy tắc ứng xử còn yếu kém, thiếu minh bạch.

 

    Bình luận về tầm quan trọng của Bộ quy tắc ứng xử và cơ chế kiểm soát nội bộ, Quyền Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam Caitlin Wiesen cho rằng, việc áp dụng các công cụ này là trách nhiệm của các DN và tổ chức kinh tế theo Điều 79 Chương VI của Luật phòng, chống tham nhũng. UNDP sẽ hỗ trợ cộng đồng DN xây dựng cẩm nang hướng dẫn áp dụng bộ quy tắc ứng xử và cơ chế kiểm soát nội bộ, đồng thời cung cấp các khóa đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật cho những DN còn đang tìm cách áp dụng các công cụ đó”. Chia sẻ những kinh nghiệm hay, Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward cho rằng, để có thể thực hiện một chương trình liêm chính DN hiệu quả thì cần có sự hợp tác tham gia của các bên liên quan không chỉ từ phía cơ quan chính phủ mà còn có sự tham gia của DN, tổ chức xã hội.